The Road to Serfdom against The Great Transformation: A Comparison with Reference to Unintended Consequences

Authors : Hüseyin Özel

Pages : 135-154

Doi:10.51803/yssr.592786

View : 14 | Download : 10

Publication Date : 2019-11-30

Article Type : Research

Abstract :Bu çalışma, 1930’larda Avrupada faşizm ile sosyalizmin gelişimini açıklama amacını güden iki yapıtı, Karl Polanyi’nin  Büyük Dönüşüm kitabı ile Friedrich A. Hayek’in Kölelik Yolu kitabını, "niyetlenilmemiş sonuçlar” argümanı çerçevesinde karşılaştırma amacı gütmektedir. Genel olarak bireysel eylemin nasıl olup da bir sosyal düzene, ya da onun yıkılışına yol açtığını dikkate alan bu argüman, sosyal teorinin ayrılmaz bir parçası olarak kendini göstermektedir. Bu bakımdan bu iki yazarın aynı argümanı, birbirine tümüyle karşıt sonuçlara ulaşan iki farklı anlayışı geliştiriken kullanmaları ilginç görünmektedir. Bununla birlikte, çalışmada, ilk olarak bu argümanın, özellikle Hayek’te etkin bir sosyal düzeni yaratma "görevini” yerine getiremediği, buna karşılık Polanyi’de daha somut bir düzeyde, sosyal düzenin çelişki ve kurumsal gerilimlerini ortaya koymada daha başarılı olduğu ileri sürülmektedir. Yine de, çalışmanın ikinci bir iddiası, niyetlenilmemiş sonuçlar argümanının kendi başına bir sosyal teori oluşturmak için yeterli olmadığı ve iki düşünür arasındaki temel farkın, insan ve özgürlüğü hakkındaki benimsedikleri "vizyonlar” olduğu ileri sürülmektedir. 
Keywords : Karl Polanyi, Friedrich A. Hayek, niyetlenilmemiş sonuçlar, Büyük dönüşüm, Kölelik Yolu