Alışkanlık ve Rasyonalite Kavramları Temelinde Veblen ve Simon Üzerine Yeniden Düşünmek

Authors : Gülenay Baş Dinar, Çınla Akdere, Merve Yilmazkaya

Pages : 223-236

Doi:10.51803/yssr.592298

View : 14 | Download : 13

Publication Date : 2019-11-30

Article Type : Research

Abstract :T. Veblen ve H. A. Simon’un iktisadi teorileri, iktisadi davranışları fayda ya da kâr maksimizasyonu temelinde açıklayan ana akım iktisada eleştiri niteliğindedir. Bu açıklamaların temeli benimsedikleri bireyin rasyonel davrandığı varsayımına dayanır. İki iktisatçı da neoklasik iktisadi analizin gerçek ekonomik süreçleri açıklamak ve gerçek hayattaki iktisadi problemlere çözüm bulma konusunda yetersiz olduğu fikrini savunurlar. Rasyonel bireyin her zaman gerçek hayattaki gerçek piyasalardaki bireyi temsil etmediğini işaret ederler. Hem Veblen hem Simon gerçek insanlara daha yakın olabilecek alternatif bir "iktisadî insan” tanımına girişir. Bunu yapmanın, insanların kimi zaman alışkanlıkları çerçevesinde hareket ettiklerini kabul etmekten geçtiğine inanırlar. Hem kişisel hem toplumsal saiklerle şekillenen alışkanlıklarına göre hareket eden bireyi teorilerinin öznesi yaparlar. Bu makalede, alışkanlıkların güdümünde olan davranış ile rasyonel davranış arasındaki farklar ilk önce Veblen’in evrimsel iktisat söyleminde (1.), daha sonra da Simon’un örgüt kuramı çerçevesinde (2.) değerlendirilecektir. Nihayetinde, bu iki iktisatçının pozisyonları karşılaştırılacaktır (3.).
Keywords : Veblen, Simon, Rasyonalite, Alışkanlık