Speculative Dynamics of Exchange Rates in Turkey: A System Dynamics Approach

Authors : Ipek Dursun, Ceren Çehreli, Yaman Barlas

Pages : 103-120

View : 14 | Download : 10

Publication Date : 2017-12-25

Article Type : Research

Abstract :Bir ülkenin ekonomisi yerel politikalar ve zorlayıcı dış etmenler nedeniyle bir dalgalanma dönemine girebilir. Döviz kuru bir ulusun ekonomisini önemli ölçüde etkileyen ve ekonomiden aynı ölçüde etkilenen temel etmenlerden biridir. Bu çalışmada son zamanlardaki Amerikan Doları/Türk Lirası paritesindeki istikrarsız ve hızlı değişimden yola çıkılarak spekülasyon ve manipülasyonların gelişmekte olan ekonomilerdeki döviz kuru dinamikleri üzerindeki etkisi incelenmiştir. Amerikan dolarının Türk Lirası karşısındaki dalgalı ve dengesiz yapısı, enflasyon, faiz, kur değişimi ve para piyasası temel alınarak incelenmiştir. Bu bileşenler birbirlerini hem doğrudan hem de geri bildirim döngüleri ile dolaylı olarak etkiledikleri için yöntem olarak sistem dinamiği yaklaşımı seçilmiştir. Aynı zamanda problemin doğrusal olmayan, dinamik ve karmaşık yapısı sistem dinamiği yaklaşımını probleme uygun bir yöntem haline getirmektedir. Öncelikle temel benzetim koşumu olarak durağan bir piyasa modeli geliştirilmiş, böylelikle spekülasyon ve manipülasyon etkenlerinin yokluğundaki bir ekonominin davranışı çözümlenmiştir. Daha sonra bireyler arasındaki spekülasyon, piyasadaki manipülatörlerin varlığı ve merkez bankasının faiz müdahaleleri de eklenerek temel model yapısı farklı tasarılarla genişletilmiştir. Benzetim sonuçları incelendiğinde bir ülkenin ekonomik krizle mücadelesinde sadece para politikalarına dayalı çözüm önerilerinin yanı sıra, toplumdaki bireylerin algılarının ve beklentilerinin de istikrarlı bir ekonomiye ulaşma yolunda önemli bir etken olduğu sonucuna varılmıştır. Döviz piyasasındaki dalgalanmaları engellemek isteyen bir politika öncelikli olarak döviz piyasasında güven oluşturup bireyler arası spekülasyon ve paniği engellemeyi hedeflemelidir.
Keywords : Döviz kuru, Spekülatif Piyasa Dinamikleri, Gelişmekte Olan Piyasalar