An Experimental Study to Determine the Hoek-Brown Constant (mi) for Tuffs

Authors : Serdar Yaşar

Pages : 52-69

Doi:10.17824/yerbilimleri.771224

View : 8 | Download : 4

Publication Date : 2021-04-22

Article Type : Research

Abstract :Lineer olmayan yenilme ölçütleri, kaya malzemelerinin çekme, basma, yanal basınç altında basma ve kırılgan-sünek geçişi gibi tüm aşamalarını temsil etme noktasında kullanışlı araçlardır. Hoek-Brown (H-B) yenilme ölçütü sağlam kaya malzemesi için önerilmiş olan en önemli ölçütlerden birisidir ve mi sabiti ölçütün önemli bir parçasıdır. Hoek-Brown yenilme ölçütünde farklı kaya malzemeleri için mi sabiti çizelgede önerilen değerlerden, üç eksenli basınç deneylerinden ya da görgül çalışmalardan belirlenebilmektedir. Ancak tüflerin mi sabitinin belirlenebilmesi için yapılan deneysel çalışmalar sınırlıdır. Bu amaçla, iki farklı türde tüf örnekleri üzerinde farklı yanal basınçlar kullanılarak bir seri üç eksenli basınç dayanımı deneyleri gerçekleştirilmiştir. En küçük kareler regresyon yöntemini kullanarak H-B yenilme ölçütünün parametreleri tespit edilmiştir. Sonuç olarak, tespit edilen mi değerlerinin tabloda verilen değerden daha düşük olduğu belirlenmiştir. Ayrıca, tek eksenli basınç dayanımı değerinin H-B denklemi ile gerçek değerden daha yüksek olarak hesaplandığı görülmüştür. Buna ek olarak, yenilme sonrası numune görüntüleri, yenilme açısının artan yanal basınç ile arttığını göstermiştir.
Keywords : Kaya mekaniği, Hoek-Brown yenilme ölçütü, Üç eksenli basınç deneyi, Yanal basınç, mi sabiti