Kuzey Bozkuş Fay Zonunun (KB İran) Jeolojisi ve Tektonik Önemi

Authors : Reza Saber, Veysel Işik, Ayşe Çağlayan

Pages : 141-168

View : 11 | Download : 6

Publication Date : 2013-03-01

Article Type : Other

Abstract :İnceleme alanının yer aldığı KB İran, kuzeyde Kafkaslar güneyde Zagros Bindirme Kuşağı arasında yer alan sismik bölgelerden biridir. Bölgede Elborz-Azerbaycan Zonu olarak adlanan alan içerisinde aktivitesini sürdüren önemli fay zonları bulunmaktadır. Meydana gelen büyük tarihsel depremler (Ms>7) yanında 1997 Erdebil (Mw 6.1) ve 2012 Eher-Verzegan (Mw 6.4) depremleri bölgenin sismik aktivitesini ortaya koymaktadır. Bölge içerisinde yer alan Kuzey Bozkuş Fay Zonu onlarca kilometre uzunluğa ve yüzlerce metre genişliğe sahiptir. Zon, içerisinde oluşmuş tarihsel büyük depremler kayıtlarda yer almaktadır.Bu çalışmada Kuzey Bozkuş Fay Zonu 5 farklı alanda (Şerbiyan, Danbaran, Anakız, Damencan ve Abgerm bölgeleri) incelenmiştir. Kuzey Bozkuş Fay Zonu Senozoyik yaşlı litolojileri etkilemiş olup fay boyunca Eosen yaşlı birimler Miyosen ve/veya Pliyo-Kuvaterner çökel kayalar üzerine itilmiştir. Zon içerisindeki faylar egemen olarak ters bileşenli doğrultu atımlı ve ters faylar ile temsil olur. Ters faylar K55o-85oD, 40o-50oGB durumludur. Doğrultu atımlı faylar ise K50o-85oB ve K60o-80oD doğrultularda ve sağ yanal karakterdedir.Yapısal verilerin analizi Kuzey Bozkuş Fay Zonunun KB-GD σ1 (sıkışma) ve KD-GB σ3 (genişleme/gerilme) ana stres doğrultularına sahip olduğunu ortaya koyar. σ2 ana stres ekseni düşey konumda ve R değeri 0.12 dir. Bu sonuçlar KBFZ’de etkin tektonik rejimin yanal sıkışmalı olduğuna işaret eder. Fay kayma analiz sonuçları KB İran için önerilen stres yönelimi ve GPS çalışmalarından elde edilen sonuçlarla uyumludur. Bozkuş Dağları’nın batı kesimi Tebriz Fay Zonu ile sınırlanır. Arazi gözlemleri Tebriz Fay Zonu’nun bu çalışmaya konu olan Kuzey Bozkuş Fay Zonu ile kökensel ilişkili olduğunu ortaya koyar
Keywords : Yapısal analiz, Kuzey Bozkuş Fay Zonu, Tebriz Fay Zonu, KB İran