K-Ar ve 40Ar-39Ar yaş tayini yöntemlerinin karşılaştırılması: Güney Türkiye ofiyolit tabanı metamorfiklerinden örnekler

Authors : Ömer Faruk Çelik

Pages : 101-110

View : 18 | Download : 8

Publication Date : 2008-04-01

Article Type : Other

Abstract :Bu çalışmada, Toros Kuşağı ofiyolitlerinin, metamorfik taban kayaçlarına ait amfibolitlerinden ve mikaşistlerinden ayıklanan amfibol ve mika mineralleri için K-Ar ve 40Ar-39Ar yaş tayini yöntemleri uygulanmıştır. K-Ar yaş tayini yöntemi ile amfiboller 82.3 ± 5 My ile 124.2 ± 3 My arasında değişen geniş bir yaş aralığı vermiştir. Aynı yöntemle mika minerallerinden 83.9 ± 2 My ile 93.7 ± 2 My arasında değişen yaşlar elde edilmiştir. Buna karşın, aynı kayaçlardan seçilen amfibollerden 40Ar-39Ar yöntemi kullanılarak, 90.7 ± 0.5 My ile 93.8 ± 1.7 My arasında yaşlar elde edilmiştir. Aynı yöntemle mikalar 91.2 ± 2.3 My ile 93.6 ± 0.8 My arasında yaş sonuçları vermişlerdir. Adı geçen iki yöntemi karşılaştırabilmek, ya da K-Ar yaş tayini yönteminin güvenilirliğini anlayabilmek için aynı kayaçlardan amfibol ya da mika mineralleri analiz edilmiş ve sonuçların genellikle uyumsuz oldukları saptanmıştır. Örneğin, Beyşehir ofiyolitik melanjı içinde yeralan bir amfibolitten elde edilen amfibol minerallerinden K-Ar yöntemi ile 107.8 ± 4 My yaş sonucuna ulaşılmışken, aynı kayaçtaki amfibollerden 40Ar-39Ar yöntemi ile 90.9 ± 1.3 My elde edilmiştir. Her iki yöntemden elde edilen yaş verilerinin birbirleriyle uyuşmamasının başlıca nedenleri; analiz edilen minerallerin heterojenliği ve düşük potasyum içerikleri, ısıl (örn., hidrotermal alterasyon) süreçler ya da dış etkenler (örn., yeraltısuyu) ile sistemden 40Ar kaybı yada ilavesi ve bu etkilerin K-Ar yöntemi ile belirlenememesi olarak sayılabilir. Ayrıca K-Ar yönteminde 40Ar ve 40K içeriklerinin farklı yöntemlerle saptanması, analitik hata olasılığını yükseltmektedir
Keywords : Amfibol, 40Ar-39Ar, jeokronoloji, K-Ar, mika, ofiyolit