Eybek graniti (Biga yarımadası, KB Anadolu) üzerine:Yeni jeokimya verileri ışığında yeni bir değerlendirme

Authors : Ş. Can Genç, Şafak Altunkaynak

Pages : 75-98

View : 12 | Download : 8

Publication Date : 2007-03-01

Article Type : Other

Abstract :Geç Kretase – Erken Tersiyer aralığında Torid-Anatolid platformu ile Sakarya kıtasının çarpışmalarının ardından,kuzeybatı Anadlu’da gelişen yaygın bir magmatik aktivite başlıca granitik plütonlar ve andezitik volkanik kayaçlarıüretmiştir. Biga Yarımadası’nda yüzeylenen Eybek graniti de bu topluluklardan biridir. Eybek graniti, 26-21 My(Geç Oligosen-Erken Miyosen) yaşlıdır ve kabukta sığ derinliklere (en fazla 1.5 km) kadar yükselmiş bir plütonikgövde niteliğindedir. Granitin etrafında geniş bir kontak metamorfik zon gelişmiş olup, magma sokulum sıcaklığı728-775°C arasındadır. Diyoritik bileşimli yarı derinlik kayaçları (porfiritler) ve andezitik volkanik kayaçlar ile birlikte zaman, mekan ve kökende ortaklıklar sergilemekte olup, tipik bir "sub-volkanik plüton” özelliğindedir. Eybek graniti petrografik ve jeokimyasal özelliklerine göre başlıca dört tip kayaçtan oluşur. Bunlar; granit, granodiyorit-kuvarsdiyorit, monzonit-kuvars monzonit ve kataklastik granodiyoritlerdir. Bu kayaç grupları birbirleriyle tedrici geçişlidirler. Eybek graniti; metalüminyumlu, subalkalen, orta ve yüksek potasyumlu kalkalkalen özelliktedir. Geniş iyon yarıçaplı (LIL) elementler bakımından zenginleşme, Nb, Ta, P ve Ti bakımından fakirleşmeler magma gelişiminde belirgin dalma-batma kayıtlarının varlığını göstermektedir. İz ve nadir toprak elementleri içerikleri, elementler arasıoranlar ve bunların birbirleriyle karşılaştırılmasıyla birlikte izotop verileri Eybek granitinin manto ve kabuk karışımıhibrid bir magma kaynağından türemiş olduğuna işaret etmektedir. Bölgenin jeolojik evrimi içerisinde, Eybek granitinin, Orta-Geç Eosen dönemindeki dilim kopması ve buna bağlı gelişen magmatizma ile KB Anadolu’da Kazdağsilsilesinin bir çekirdek kompleksi olarak yükselme evresi (~ 24 MY) arasındaki kritik bir dönemde geliştiği düşünülmektedir
Keywords : Biga Yarımadası, granit, jeokimya, petrografi, petroloji