Dolgu alanlarda özdirenç ters-çözüm modellemesi ve eski bir atık dolgu alanına uygulanması

Authors : Mahmut G. Drahor, Meriç A. Berge, T. Özgür Kurtulmuş

Pages : 195-209

View : 14 | Download : 9

Publication Date : 2006-04-01

Article Type : Other

Abstract :Dolgu alanlardan kaynaklanan sorunlar, çevresel araştırmalarda önemli bir etkendir. Özellikle kentlerin yakınlarında bulunan eski ve yeni çöplük sahaları büyük sorunlar üretebilir. Bu aşamada çöp sahası ve çevresindeki jeolojik özellikler oldukça önemlidir. Jeofizik aramalar, kirletilmiş alanlardaki değişik sorunları belirlemede yaygın olarak uygulanmaktadır. Elektrik özdirenç yöntemi, bu tür alanlardaki değişik sorunların belirlenmesinde çok yararlı olup, yöntem atık ve dolgu alan araştırmalarında sıklıkla kullanılmaktadır. Bu çalışmada, atık ve dolgu alanlarda elektrik özdirenç ters-çözüm yönteminin yararlılığını incelemek amacıyla, iki-boyutlu yapay ve arazi verileri kullanılarak modelleme çalışmaları yapılmıştır. Yapay veriler, değişik dolgu ortamlarını benzeştirmek için üç farklı benzetim modeli kullanılarak elde edilmiştir. Hesaplamalarda, özdirenç yönteminin dört temel dizilimi (Wenner, Schlumberger, dipol-dipol, pol-pol) kullanılmıştır. Yapay benzetim çalışmaları, gömülü yapılar arasındaki özdirenç zıtlıkları çok yüksek ve yapılar yüzeye yakın konumda bulunuyorlarsa, derindeki dirençli ve/ya da iletken katmanların belirlenmesinin hemen hemen olanaksız olduğunu göstermiştir. Ayrıca benzetim çalışmaları, yapı boyutlarının da önemli olduğunu ve yapı boyutlarındaki azalmanın da yapıların saptanmasını azalttığını ortaya çıkarmıştır. Sonraki aşamada, Dokuz Eylül Üniversitesi Tınaztepe Yerleşkesi alanında bulunan eski bir atık sahası üzerinde iki-boyutlu özdirenç çalışması yapılmıştır. Özdirenç verisi, üç ayrı hat üzerinden elde edilmiş ve iki-boyutlu özdirenç tersçözüm yöntemi kullanılarak yorumlanmıştır. Özdirenç ters-çözüm çalışmaları, çöplükteki atıkların genelde 10 ile 15 m derinliğe değin uzandığını ve elektriksel değerlerindeki hızlı değişimlere göre alanın bu bölümünde farklı atık hücreleri ya da katmanlarının bulunduğunu göstermiştir. Böylece kullanılan yöntemin alan çalışmalarında da yararlı sonuçlar ürettiği belirtilmelidir
Keywords : Dolgu alanlar, özdirenç, ters-çözüm modellemesi