İkizce (Ordu) yöresindeki Tersiyer yaşlı kalk-alkalen volkanitlerinin mineral kimyası ve petrokimyası, KD Türkiye

Authors : Irfan Temizel, Mehmet Arslan

Pages : 25-47

View : 15 | Download : 9

Publication Date : 2005-02-01

Article Type : Other

Abstract :Doğu Pontidler’in batısında yer alan inceleme alanının tabanında; Geç Kretase-Paleosen yafllı Akveren Formasyonu’nun Tekkiraz Üyesi bulunmaktadır. Bu formasyonun üzerine uyumsuzlukla Paleosen (?)-Eosen yafllı Koçevyanı bazaltı gelmektedir. Bu birimi uyumsuzlukla üzerleyen Eosen yafllı Tekkeköy Formasyonu; Çaybaflı Üyesi,Kurttafllı Tepe andeziti, Kale Üyesi, İkizce andeziti ve Teknecik andezit porfirinden oluflmaktadır. İncelenen volkanitler; genellikle andezit, andezit porfir ve piroklastitlerinden daha az oranda ise bazalt ve bazaltik andezitten oluflmakta olup, genelde porfirik, mikrolitik porfirik, hyalo-mikrolitik porfirik, hyalopilitik, yer yer de entersertal, entergranüler, akıntı ve glomeroporfirik doku göstermektedir. Kayaçlar; klinopiroksen (Wo, olivin , hornblend (Mg#=0.49-0.82), biyotit (Mg#=0.48-0.60), daha az oranda da magnetit, apatitve zirkondan oluflmaktadır. Plajiyoklas fenokristallerinde halkalı zonlanma, elek dokusu, kemirilme; hornblend vebiyotitlerde opaklaflma ve bozunma; klinopiroksenlerde kemirilme yapıları gibi dengesizlik dokuları gözlenmektedir. Volkanitler; genel olarak kalkalkali ve toleyitik-alkali geçiflli olup, orta derecede potasyum içerirler. Ana oksit veiz element değiflimleri, kayaçların gelifliminde klinopiroksen, olivin, hornblend, plajiyoklas, magnetit ve apatit ayrımlaflmasının etkili olduğuna iflaret etmektedir. Yüksek büyük iyon yarıçaplı litofil element (Sr, KO, Rb, Ba) vehafif nadir toprak element (La, Ce) ile düflük Nb, Zr, Y ve TiO2içerikleri, kayaçların yitim ve astenosferik ergiyiklerin karıfltığı zenginleflmifl bir köken magmadan türediğine iflaret etmektedir. Ayrıca Koçevyanı bazaltı olivin+ojit denetimli ayrımlaflmayla, andezitik kayaçlar ise ojit + hornblend ± plajiyoklas kontrollü ayrımlaflma ve özümleme ±magma karıflımıyla oluflmufltur
Keywords : Andezit, bazalt, Doğu Pontid, kalkalkalen volkanitler, kristal ayrımlaflması, mineral kimyası, Tersiyer volkanizması