Uzak alan P dalga şekillerinin sonlu-fay ters çözümünden 22 Mayıs 1971 Bingöl depremi kırılma sürecinin incelenmesi

Authors : Murat Utkucu, Ali Pınar, Ömer Alptekin

Pages : 65-79

View : 13 | Download : 10

Publication Date : 2003-02-01

Article Type : Research

Abstract :22 May›s, 1971 Bingöl depremi Do¤u Anadolu Fay Zonu’nun (DAFZ) Bingöl ile Karl›ova aras›nda yer alan kuzeydo¤u ucunu k›rm›flt›r. Önceki çal›flmalarda, DAFZ’nun yaklafl›k 75 km uzunlu¤undaki bu kesimi Karl›ova-Bingöl Fay Parças› (KFP) ad›nda tek bir fay parças› olarak tan›mlanm›flt›r. Bu çal›flmada bir do¤rusal sonlu-fay ters çözüm tekni¤i kullan›larak, uzak alan P dalga flekillerinden 1971 Bingöl depremi için sonlu-fay kayma modeli belirlenmeye çal›fl›lm›flt›r. Uzak alan veriler; mevcut olan WWSSN (World Wide Standardized Seismograph Network) istasyonlar›n›n uzun-periyod analog kay›tlar›ndan say›sallaflt›r›larak elde edilmifltir. Depremin iliflkili oldu¤u k›r›lma alan› K51o D do¤rultulu, 82o KB’ya e¤imli, (84 x 24) km boyutlar›ndaki bir dikdörtgen yüzey ile temsil edilmifltir. Ters çözüm sonucunda elde edilen kayma modeli depremin iki fay pürüzünün k›r›lmas› sonucu meydana geldi¤ine ve gözlenmifl dalga flekillerinden de aç›kça anlafl›ld›¤› gibi, k›r›lman›n ço¤unlukla KD’ya do¤ru oldu¤una iflaret etmektedir. Deprem, fay modelinin GB yar›s›nda yerleflmifl 60 cm civar›nda kayma genli¤ine sahip büyük bir fay pürüzünün k›r›lmas› ile bafllam›flt›r. Gözlenmifl yüzey k›r›¤›yla uyuflan bu fay pürüzü (35 x 12) km boyutlar›nda bir faylanma alan›n› örtmektedir. Küçük olan fay pürüzü 40 cm civar›ndaki kayma genli¤iyle fay modelinin KD yar›s›nda yerleflmifl olup, (20 x 12) km boyutlar›nda bir faylanma alan›n› örtmektedir. Kayma modeli için hesaplanan sismik moment ve k›r›lma süresi s›ras›yla 1.1x1026 dyne.cm (MW=6.7) ve 28 s’dir. Bu bilgiler ve ayr›nt›l› fay haritalar›ndan sa¤lanan bilgiler ›fl›¤›nda DAFZ’nun Bingöl ile Karl›ova aras›nda kalan kesiminin birden fazla fay parças›ndan olufltu¤u düflünülmektedir.  
Keywords : Bingöl depremi, Do¤u Anadolu Fay Zonu, fay parçaları, sonlu-fay kayma modeli