"Geçmişin İşlenmesi": Geçmişin Özgürleşmesi Dolayımıyla Geçmişin, Bugünün ve Geleceğin İhyasının İmkanı

Authors : Ziya Dinçsoy

Pages : 131-158

Doi:10.47124/viraverita.1353463

View : 549 | Download : 371

Publication Date : 2023-12-08

Article Type : Research

Abstract :\"Geçmişin işlenmesi\" (Aufarbeitung der Vergangenheit), Theodor Adorno\'nun savaş sonrası felsefesinin en özgün kavramlarından biridir. Adorno\'nun kavramsallaştırması en genel anlamıyla kurbanlar/mağdurlar için tarihsel adalet, \'hafıza çalışması\' (yüzleşme) ve elbette geçmişin eleştirel işlenmesi anlamına gelmektedir. Bu makalede odaklanılan asıl sorunun daha iyi anlaşılabilmesi için Almanya’nın savaş sonrası dönemdeki politik ve toplumsal ikliminin genel çerçevesi kısaca açıklanmıştır. Bu dönem ayrıca Adorno\'nun çalışmalarının oluştuğu tarihsel-toplumsal bağlamın da kısaca açıklanması demektir. İlk olarak Geçmişin İşlenmesi Ne Demektir? çalışmasına odaklanılarak Adorno’nun kullandığı kavramlarla ne kastettiği aynı zamanda geçmiş, şimdi ve geleceğe yönelik boyutlar da anlatılarak gösterilmektedir ve bu eser, toplumsal bir özgürleşmenin imkânı açısından da tartışılmaktadır. İkinci olarak, Adorno\'nun Yeni Sağ Radikalizmin Veçheleri adlı metnine odaklanılarak, 1960\'larda yeniden yükselişe geçen ırkçı-faşist hareketlerin ve onların \'fikirlerinin\' toplumsal ve politik alanda nasıl canlı kalabildiği sorusu incelenmektedir. Sonuç olarak bu çalışma Adorno’nun çalışmalarının asıl gücünün anılan temaların güncelliğinden kaynaklandığını göstermekte ve geçmiş, şimdi, gelecek kavramlarının ilişkisinin nasıl bir anlam ve işleve sahip olduğuna eleştirel bir bakış açısıyla odaklanmaktadır.
Keywords : Geçmişin işlenmesi, Vergangenheitsbewältigung (yüzleşme), toplumsal adalet, yeni sağ hareketler, geleceğin iyileştirilmesi, toplumsal ve politik felsefe