Seçim, Karar ve Adalet

Authors : Orkun Tüfenk

Pages : 132-153

View : 11 | Download : 6

Publication Date : 2019-12-20

Article Type : Research

Abstract :Yirminci yüzyıl felsefesi, onsekiz ve ondokuzuncu yüzyılın adalet ve eşitlik merkezli felsefelerinin aksine, bireysel ve sosyal yaşamın ve bu yaşama ait değerlerin, olumsal ve dinamik karakterine yapılan vurgu etrafında şekillenir. Bu vurgu bir taraftan kendini etik ve ontolojik düzlemde gösterirken, diğer taraftan politik ve yasal zeminde açığa çıkar. Bu makalede, sosyal ve bireysel yaşamın olumsal ve dinamik karakteri etik ve ontolojik düzlemde Jean-Paul Sartre, politik ve yasal boyutta da Carl Schmitt ve Etienne Balibar üzerinden tartışılacaktır. Sartre etik-ontolojik düzlemde insan varlığı açısından, seçimin verili olanın ötesine geçme ve aşkınlık imkânı doğurduğunu vurgularken, Schmitt karar verebilen özne eksenli bir politikanın soyut prosedürlere bağlı bir politika üzerindeki üstünlüğüne veya egemen-öznenin politika içerisindeki kurucu rolüne işaret etmektedir. Bu makalede, iki ayrı siyasal kampta olsalar da, Sartre’ın Varlık ve Hiçlik ’te hukuk felsefesi incelemesi eksikliği dolayısıyla Schmitt ile birlikte okunabileceği, Siyasi İlahiyat ’taki Schmitt’in de ontoloji ve etik temellendirme eksikliklerinin Sartre ile doldurulabileceği ve böylece yol açabileceği totaliter ve tözcü eğilimlerin önüne geçilebileceği,  deneysel bir çabayla, sergilenmeye çalışılacaktır. Dahası, Sartre’ın tümüyle hukuk dışı bir alandan yazdığı, Schmitt’in ise hukuku bütünüyle egemen merkezli politikanın hizmetine soktuğu düşünüldüğünde, yasanın ya belirlenmişlik alanı olarak yadsındığı ya da bir araç haline getirildiği başka bir düşünsel eksiklik olarak fark edilebilir. Burada, Balibar’ın dinamizm ve olumsallığın, zorunlu olarak hukuk dışı bir alanda kalmadığı, aksine tam da "içsel öteki” kavramı çerçevesinde yasal alanda bulunabileceğine dair tespiti önem kazanır. Bu nedenle, bu makale, yasanın olumsal ve dinamik veçhesini, politika, hukuk ve adaletin iç içe geçmişliği doğrultusunda aydınlatabilecek bir düşünür olan Balibar’la  tamamlanacaktır. 
Keywords : Jean-Paul Sartre, Carl Schmitt, Étienne Balibar, Aşkınlık, İstisna Hali, Medenilik, Hukuk Felsefesi, Varoluşçuluk, Egemen