Bilimsel Kuramların Eş-ölçülemezliğine bir Meydan Okuma: Kavramsal Şema-İçerik İkiliğinin Reddi

Authors : Pakize Arikan Sandikcioğlu

Pages : 74-89

View : 11 | Download : 6

Publication Date : 2019-05-31

Article Type : Research

Abstract :Geleneksel bilim anlayışının birikimsel olarak ilerleyen bilim tanımına karşı Thomas Kuhn’un öne sürmüş olduğu "bilimsel kuramların eş-ölçülemezliği” tezi, ardışık bilimsel paradigmaların ortak bir ölçüte sahip olmadığını ve birbirlerine tercüme edilemeyeceğini ifade eder. Öte yandan Donald Davidson, eş-ölçülemezlik tezine karşı güçlü bir argüman geliştirmekte ve paradigma veya kavramsal şema ile bu şema tarafından yorumlanmayı bekleyen içerik ikiliğine karşı çıkmaktadır. Ona göre farklı kavramsal şemalardan söz etmek tutarsızdır, zira paradigmalar arası tercümenin mümkün olduğu durumlarda farklı kavramsal şemalar söz konusu değildir. Tercümenin mümkün olmadığı durumlarda ise tercüme edilemeyen şeyin bir dil olduğunu iddia etmek yanlıştır. Bu nedenle eş-ölçülemezlik tezi savunulabilir değildir. Ancak Davidson’un argümanları itiraz edilemez değildir. Özellikle "tercüme” ve "yorumlama” kavramlarının arasındaki farkın altını çizerek bu itiraza karşı çıkmak mümkündür.
Keywords : eş-ölçülemezlik, içerik, kavramsal şema, paradigma, tercüme, yorumlama