SSCB-Türkiye İlişkilerinde Kıbrıs Sorunu (1964-1979)

Authors : Burçin Canar

Pages : 223-246

View : 22 | Download : 10

Publication Date : 2018-12-18

Article Type : Research

Abstract :Soğuk Savaş’ın yumuşama döneminde SSCB, Batı Blokuna yönelik barış içinde bir arada yaşama  politikasını sürdürürken, Türkiye çok yönlü bir dış politikayı benimsedi. Karşılıklı üst düzey ziyaretlerle pekiştirilen ve iç, bölgesel ve uluslararası etkenlere bağlı olarak gelişen Türk-Sovyet ilişkilerindeki yakınlaşma süreci, 1960’ların ikinci yarısında başladı. Türkiye SSCB ile yakın ilişkilerini 1979’da Sovyetlerin Afganistan müdahalesine kadar sürdürdü. Yumuşama döneminde SSCB’den ziyade Yunanistan, Ankara tarafından bir tehdit olarak görüldü. Türkiye’nin tehdit algısının dönüşümünde ve Türk-Sovyet ilişkilerinin normalleşmesinde Kıbrıs Sorunu önemli bir rol oynamıştır. Bu çalışma, 1964’ten 1979’a SSCB’nin ve Türkiye’nin Kıbrıs politikalarını  incelemektedir. Moskova’nın ve Ankara’nın Kıbrıs politikalarında, farklı nedenlerle de olsa, enosis karşıtlığında ortak bir noktada buluştukları savunulmaktadır. Kıbrıs’ın Yunanistan ile olası birleşmesi, Doğu Akdeniz’de NATO/ABD etkisinin artmasına yol açabilecekti. Moskova, Washington’un bölgedeki denetimini arttıracak her politikaya karşı çıkarken; Ankara, Türkiye ve  Yunanistan arasındaki bölgesel dengenin korunmasıyla ilgileniyordu. Kıbrıs’ın Yunanistan ile olası birleşmesi aynı zamanda Akdeniz’deki dengeyi Yunanistan’ın lehine bozabilecekti. Bu nedenle SSCB ve Türkiye, Kıbrıs’ın bağımsızlığını desteklediler ve iki toplumun eşit haklarını vurguladılar.
Keywords : Soğuk Savaş, Sovyet Dış Politikası, Türk Dış Politikası, Doğu Akdeniz, Kıbrıs