İstatistiki Bölge Birimleri Sınıflaması’na Göre Türkiye’deki 1. Düzey Bölge Belediyelerinin Katı Atık Yönetiminin Değerlendirilmesi

Authors : Selen Avci, Ebru Şaşmaz, Zerrin Aladağ

Pages : 33-40

View : 15 | Download : 7

Publication Date : 2020-07-13

Article Type : Research

Abstract :Katı atıklar ile ilgili toplanma, depolanma ve bertaraf edilme gibi sorumluluklar belediyelere aittir. Günümüzde; teknolojinin ilerlemesi, tüketim alışkanlıklarının artması ve sanayinin gelişmesi ile birlikte katı atıklar çevre için göz ardı edilemeyecek bir problem halini almış ve belediyelere düşen iş zorlaşmıştır. İstatistiki Bölge Birimleri Sınıflaması’na (İBBS) göre Türkiye’de; İstanbul, Batı Marmara, Ege, Doğu Marmara, Batı Anadolu, Akdeniz, Orta Anadolu, Batı Karadeniz, Doğu Karadeniz, Kuzeydoğu Anadolu, Ortadoğu Anadolu ve Güneydoğu Anadolu olmak üzere on iki adet Düzey 1 bölgesi mevcuttur. Bu çalışmada, üç girdi ve iki çıktı kullanarak bu bölgelere ait belediyelerin katı atık yönetimindeki etkinlikleri Veri Zarflama Analizi (VZA) ile değerlendirilmiştir. Girdi olarak, "kişi başına düşen ortalama atık miktarı”, "bölgedeki belediye sayısı” ve "belediye çevre harcamaları”; çıktı olarak ise "belediye çevre gelirleri” ve "çöp depolama sahalarında bertaraf edilen atık miktarı” seçilmiştir. VZA modellerinden Charnes-Cooper-Rhodes (CCR) ile bölgelerden yalnızca iki tanesi; Banker-Charnes-Cooper (BCC) ile ise yedi bölge etkin olarak bulunmuştur. Ardından, bir diğer VZA modeli olan Süper Etkinlik (SE) ile tüm bölgeler sıralanmış ve bulunan sonuçlar Technique for Order Preference by Similarity to Ideal Solution (TOPSİS) yönteminden elde edilen sonuçlar ile karşılaştırılmıştır. Son olarak, etkin olmayan birimleri etkin duruma getirmek için yapılması gereken değişiklikler analiz edilerek iyileştirme önerileri sunulmuş ve çalışma sonlandırılmıştır.
Keywords : katı atık yönetimi, süper etkinlik, topsis, veri zarflama analizi