İRAN’IN FARS VİLÂYETİNDE YAŞAYAN YERLEŞİK TÜRKLERİN NÜFUS VE YERLEŞİM YERLERİ

Authors : Behruz Bekbabayi, Yasamin Gholamrahmani

Pages : 105-129

Doi:10.20427/turkiyat.1433800

View : 15 | Download : 94

Publication Date : 2018-08-03

Article Type : Research

Abstract :İran’da çeşitli Türk boylarının yaşadığı bilinmektedir. Ancak bu Türk toplulukları hakkında henüz detaylı bilgiler ortaya çıkmış değildir. Örneğin bunların Türkçenin hangi ağzını konuştuklarını, hangi ağız özelliklerini taşıdıklarını, yerleşim yerleri ve yerleşim özellikleri, folklorları ve edebiyatları hakkında bilgi eksikliği söz konusudur. İran Türkleri hakkında söz konusu bilgileri edinmek için başvurabileceğimiz tek kaynak 1949’da İran ordusu tarafından yapılan istatistiktir. Bu istatistik İran ordusu tarafından on cilt halinde yayımlanmıştır. İran’da şimdiye kadar yapılan resmî istatistikler arasında sadece bu istatistikte etnikler ve onların konuştukları dil, sayıları, yerleşim yerleri ve üretimleri hakkında bilgilere yer verilmiştir. İran Türklerine ait bilgileri ise Tebrizli Albay Mahmut Penahiyan adlı bir şahıs bu istatistiklere dayanarak 1972 yılında dört cilt halinde yayımlamıştır. Bu yazıda İran Türkleri hakkındaki temel bilgiler 1949 yılında yapılan bu istatistiklere dayanmaktadır. Bu istatistiklere dayanarak İran’ın Fars vilâyetinde yaşayan Türklerin yerleşim yerleri ve sayları çizelgelerde verilip haritalar üzerinde gösterilmiştir. Ayrıca bu bilgiler, yerleşim adları üzerinden 2011 yılında yapılan istatistiklere dayanarak karşılaştırılmıştır. Bu arada İran’ın Fars vilâyetindeki Türklerin bugünkü durumu tespit edilmeye çalışılmış. 1949 yılında yapılan istatikte geçen bazı hatalara ve bilgi eksikliğine de değinilmiş ve dönemin bilgileriyle günümüz bilgiler karşılaştırılarak sonuçlar incelenip tartışılmıştır. Bu çalışma İran’da yaşayan Türklerin yerlerini ve sayılarını belirlemeyi hedeflemiştir. Dolayısıyla gelecek çalışmalara özellikle ağız çalışmalarına ve dil atlası hazırlanmasında kolaylık sağlayacağı kanaatindeyiz.
Keywords : İran Türkleri, Yerleşik Türkler, Fars vilâyeti, Türklerin nüfusu, Nüfus Sayımı