DOĞAL OLMAYAN ANLATI VE ABDÜLHAK HÂMİD’İN TİYATROLARI

Authors : Serdar Odaci

Pages : 113-126

Doi:10.20427/turkiyat.1268847

View : 28 | Download : 27

Publication Date : 2023-07-07

Article Type : Research Article

Abstract :Doğal olmayan anlatılar, akla aykırı ya da çarpıcı biçimde imkansız olaylar sağlayarak mimetik sözleşmeleri ihlal eden metinler olarak tanımlanabilir. Bu tür anlatılar sadece gerçekçi olmayan ancak aynı zamanda antirealistik olmayan anlatılardır. Bugün yarım asır kadar dünya edebiyatlarında yer bulmuş postmodern kurguların çoğu doğal olmayan anlatılar olarak belirmekle birlikte, bu sınıflandırma postmodern edebiyatın öncesini de içermektedir. Batı edebiyatında Aristophanes’in oyunlarının çoğu, Jonathan Swift’in birçok metni ve Alice Harikalar Diyarında gibi eserler bu sınıflandırma için belirgin örneklerdir. Türk edebiyatının en önemli isimlerinden Abdülhak Hâmid şiirleri ve tiyatroları ile Türk edebiyatında yenileşmenin çizgisini belirlemiştir. Abdülhak Hâmid anlatıya dayalı olarak sadece tiyatro eseri vermiştir. Tiyatrolarının teknik bakımından sahne ile uyumluluğu bilindiği üzere sorunludur. Ancak bazı tiyatrolarında dikkat çekici olarak doğal olmayan anlatı özellikleri görülmektedir. İçli kız, Sabr u Sebat ve Finten gibi tiyatrolarında doğal olmayan anlatı niteliği göze çarpmaktadır. Bu çalışmada Abdülhak Hâmid’in tiyatroları mimetik, anti mimetik, gerçekçi ve gerçekçi olmayan yönler ve benzeri üzerinden ele alınmaktadır.
Keywords : doğal olmayan anlatı, anlatıbilim, mimetik, Abdülhak Hâmid’in oyunları, tiyatro.