SAHA (YAKUT) İLİNDE RUS İŞGALİ VE MİSYONERLİĞİN ROLÜ

Authors : Yusuf Kiliçaslan, Ilyas Topsakal

Pages : 41-58

Doi:10.20427/turkiyat.1206959

View : 16 | Download : 8

Publication Date : 2023-05-16

Article Type : Research Article

Abstract :Rus Çarlığı, Sibirya hâkimiyeti için nehirler üzerinden hareketle Orta Lena’ya ulaşmış ve Saha boyları ile ilk temastan sonra bölgenin zenginliklerini fark etmiştir. XVII. yüzyılın başlarından itibaren Rusların bölgeye ilgisi artmış ve keşif birlikleri ile ilerleme yoğunluk kazanmıştır. İlk başlarda kuzeyden güneye doğru olan işgal hareketinin yönü zamanla tüm Yakut bölgesini kapsayacak şekilde yeniden şekillendirilmiştir. Bölgeye intikal eden Kozak müfrezeleri, bölgenin stratejik noktalarını işgal ederek ilk Rus müstahkemlerini inşa etmişlerdir. 1632’de Yakut kalesinin inşa edilmesi ile birlikte idari ve dini yapılanma eş zamanlı olarak gerçekleştirilmiştir. 1641’de Yakut Valiliği kurulmuş, ilk valiler Golovin ve Glebov ile birlikte resmi olarak ilk Ortodoks din adamları da bölgeye gönderilmiştir. Böylece Ortodoks misyonerlik faaliyetlerinin ilk temsilcileri bölgeye gelmiştir. İlk dini yapılar ise askerler tarafından inşa edilen kalelerin içerisine bina edilmiştir. İlk dini yapıların ortaya çıkması ile birlikte artık bölgede misyonerlik faaliyetleri için ortam oluşmaya başlamıştır. Özellikle Saha boyları arasında veya yakınlarında kurulan kiliseler ve manastırlar, bölgenin Ruslaştırılmasına ve Hıristiyanlaştırılmasına katkı sağlayan en önemli faktörlerdir. Ruslar tarafından işgal edilen bölgede misyonerler ve din adamları dışında entelektüel birikime sahip insanların varlığından bahsetmek oldukça güçtür. Bundan ötürü Rus devletini temsilen işgali Kozak müfrezeleri gerçekleştirmişlerse de bölgede kalıcı olmak adına ortak payda oluşturanlar, misyonerler ve din adamlarıdır.
Keywords : Saha, Rus Çarlığı, Sibirya, Yakut, İşgal, Misyonerlik