BOŞNAKLARA YABANCI DİL OLARAK TÜRKÇE ÖĞRETİMİNDE KÜLTÜRÜN ROLÜ

Authors : Dzenıta Acun, Mustafa Durmuş

Pages : 297-316

Doi:10.20427/turkiyat.1184391

View : 14 | Download : 10

Publication Date : 2023-05-16

Article Type : Research Article

Abstract :Bu araştırmanın amacı, tek dilli ve kültürlü sınıflarda hedef ve kaynak dilin kültürleri arasında belirli düzeyde ortaklıkların olması durumunda, ortak kültür ögelerinin yer aldığı bir dil öğretiminin öğrenicinin anlama ve başarı düzeylerine olan etkisini Bosna Hersek örneğinde ortaya koymaktır. Çalışmada, Boşnaklara Türkçe öğretiminde kültürün rolü kapsamında Bosna Hersek’teki ortaokullarda ve liselerde seçmeli ikinci yabancı dil olarak verilen Türkçe derslerinde yanı sıra Yunus Emre Enstitüsü Saraybosna Türk Kültür Merkezi ile Yunus Emre Enstitüsü Mostar Türk Kültür Merkezindeki Türkçe dil kurslarında faydalanılan Türk ve Boşnak ortak kültür ögeleri kullanılarak hazırlanmış metinlerin öğrenicilerin okuma-anlama düzeylerine etkisinin değerlendirilmesi üzerinde durulmuştur. Araştırmanın çalışma grubunu; "Hasan Kikic” Ortaokulu, "Skender Kulenovic” Ortaokulu, "Dubravica” Vitez Ortaokulu, "Druga Gimnazija” Lisesi bünyesinde ikinci yabancı dil olarak Türkçe derslerine katılan A2 düzeyi öğrenicileri ile Yunus Emre Enstitüsü Saraybosna ve Mostar kültür merkezlerinin Türkçe dil kurslarındaki öğreniciler oluşturmaktadır. Bu araştırmada, tek kültürlü öğrenme-öğretme ortamlarında homojen öğrenicilerden oluşan sınıflarda öğrenicinin kültürü (kaynak kültür) ile hedef dilin kültürü arasındaki ortaklıkların ve söz konusu sınıflardaki öğrenicilerin kültürel arka plan ilgilerinden yararlanılarak yürütülecek öğretim sürecinin öğrenme ve öğretme başarısı üzerinde anlamlı bir etkisinin olduğuna inanılmaktadır. Bu bağlamda öğrenicilerin ana dili olarak Boşnakça ile hedef dili olarak Türkçenin ortak kültür ögelerinin birlikte sunulduğu öğretim materyallerinin ve uygulamalarının, anlama üzerinde olumlu etkisinin olduğu görüşü savunulmaktadır. Toplanan araştırma verilerine göre öğreticilerle görüşme formu sorularının cevaplarına dayanarak hedef dil Türkçe ve kaynak dil Boşnakça arasındaki ortak kültürel ögelerinin kullanıldığı metinlerin öğrenicilerin okuduğunu anlama düzeylerini olumlu etkilediği kaydedilmektedir.
Keywords : Yabancılara Türkçe Öğretimi, ortak kültür, okuma-anlama becerisi, Bosna Hersek’te Türkçe Öğretimi