KLASİK TÜRK ŞİİRİNDE BEŞER MISRALIK BENTLERDEN TEŞEKKÜL ETMİŞ NAZIMLARIN TANIM, BİÇİM VE KAPSAMI ÜZERİNE

Authors : Melike Kübra Çaycioğlu

Pages : 273-298

Doi:10.20427/turkiyat.1158983

View : 15 | Download : 7

Publication Date : 2022-12-27

Article Type : Research

Abstract :Klasik Türk edebiyatında beş mısralı bentlerden oluşan şiirlerin ne olduğu ve onların tanımları ile ilgili bazı problemler bulunmaktadır. Bu çalışmada beş mısralı bentlerden oluşan şiirler; "muhammes, tazmin, tahmis, taştir, tardiyye ve şarkı” olarak ele alınmıştır. Bu şiirlerin; tanımları, özellikleri, müstakil bir nazım biçimi olup olmadıkları ve birbirleriyle münasebetleri incelenecek ve bunların birbirlerinden ayrılan yönleri ve benzerlikleri üzerinde durulacaktır. Nazımların nazire ile aralarındaki ilişkiler ve özellikle aralarındaki farklara temas edilecektir. Adı geçen şiirlerle ilgili örneklerden de istifade edilerek yeni, geniş ve kapsamlı tanımlar yapılmaya çalışılacaktır. Ana şeklin muhammes olduğu tespitinden yola çıkılarak tazmin ve ilk defa beş mısralı bentlerden oluşan şiirler grubunda yer alan tahmis ve taştir gibi tanımlar da değerlendirilip açıklanacaktır. Tardiyye ve şarkı üzerine yapılan tartışmalar ele alındıktan sonra özellikle tardiyye için yeni görüş ve öneriler dile getirilecektir. Ayrıca divan ve mecmualardaki şiir başlıklarında, beş mısralı bentlerden müteşekkil şiirlerin karıştırılmaması için dikkat edilmesi gereken hususlara temas edilip doğru adlandırma üzerine teklifler sunulacaktır.
Keywords : Klasik şiir, Osmanlı şiiri, muhammes, tahmis, tazmin, tardiyye, taştir, şarkı, Classical poetry, Ottoman poetry, şarkı.