ÖMER SEYFETTİN’İN "BAHAR VE KELEBEKLER" HİKÂYESİNDE KADIN OKURLUĞU

Authors : Pelin Aslan Ayar

Pages : 29-44

Doi:10.20427/turkiyat.982053

View : 14 | Download : 8

Publication Date : 2022-06-15

Article Type : Research

Abstract :Ömer Seyfettin’e göre Türkçülük hareketi siyasetten toplumsal yaşayışa, dilden okuma yazma alışkanlıklarına kadar hayatın her noktasında köklü bir değişimi içermeli ve bu değişim içinde millîlik, temel gaye hâline getirilmelidir. Yazar, konuşma diliyle arasındaki mesafeyi kapatmış bu dille milleti modernleştirecek mevzuları işleyen kitapların yazılması gerektiğini savunur. Bu doğrultuda yazmak, onun için kendi idealindeki modernleşme projesini ve toplumda aksak bulduğu sorunlara dair çözüm önerilerini çok daha geniş kitlelere anlatabilmek demektir. Yazarlar artık dili ve içeriği ile faydasız olan, mevcut toplumun sorunlarına dair hiçbir şey söylemeyen Şark etkisindeki eserlerden farklı, yeni eserler yazmalı ve Garp taklitçiliğinden de kurtulmalıdır. Ömer Seyfettin, öngördüğü yeni ve ideal toplumda okuma alışkanlıklarının da değişmesini talep eder. Ona göre toplumun geneli tarafından anlaşılacak bir dille, millî zevk ve terbiyeye uygun, çağın getirdiği sorunlara değinen, toplumsal problemlere çareler arayan eserler okunmalıdır. Bu tarz eserlerin sayısının yeterince tatmin edici bir seviyede olmadığını düşünen yazar, 1911’de bu amaçla kaleme aldığı Bahar ve Kelebeklerle hem yeni lisanı, yeni edebiyatı örnekler hem de arzuladığı modern toplumda kadının edinmesi gereken yeni konumu okuma eylemiyle ilişkilendirerek değerlendirir. Bu bağlamda bu makale, modernleşme reformlarıyla değişen ve dönüşen Osmanlı’da zihin ufuklarını genişleten, başka yaşam biçimlerinin olabilirliğinin farkına varan yeni nesil kadının, bu farkındalığı okuma edimi üzerinden nasıl kazandığına, okumanın işlevine odaklanır ve Ömer Seyfettin’e göre "doğru” eserin nasıl tanımlandığını, "doğru” okumanın neden son derece önemli olduğunu Bahar ve Kelebekler üzerinden tartışır.
Keywords : Ömer Seyfettin, “Bahar ve Kelebekler”, kadın okurluğu, farkındalık, II. Meşrutiyet