BÜLBÜL ŞİİRİNİN İZİNDE BURSA’NIN İŞGALİ VE MEHMET AKİF

Authors : Nesrin Karaca

Pages : 89-102

Doi:10.20427/turkiyat.1034526

View : 16 | Download : 9

Publication Date : 2021-12-27

Article Type : Research

Abstract :Bülbül şiiri, yakın dönem tarihimizin karanlık bir kesitinde, 1920 yılı Temmuz ayında Yunanlıların Bursa’yı işgal edişleri üzerine yazılmıştır. Safahat’ın VII. Kitabı Gölgeler’de yer alan "Bülbül” şiiri, İstiklal Marşı şairimiz Mehmed Âkif Ersoy’un Burdur milletvekili sıfatıyla bulunduğu Ankara’da Taceddin Dergâhı’nda yazılmış ve Sebilürreşad mecmuasının 7 Mayıs 1921 tarihli nüshasında yayınlanmıştır. Şiirde, ana düşünce olarak yurdun bir bölümünün işgal edilişi tasvir ve hikâye edilirken; şairin bu felaket durum karşısında duymuş olduğu üzüntüsü ve tepkisi, şiir geleneğimizde de önemli bir yeri olan "Bülbül” metaforu dışında sembolize edilerek yansıtılmıştır. İki bölüm olarak okunabilecek şiirde; sanat ve estetik kaygılarının öne çıktığı ilk bölümde Âkif, karamsar ruh halini tabiatın bir unsuru olan bülbül imgesi etrafında çeşitli ifade vasıtalarıyla sezdirmekte; ikinci bölümde ise düşman kuvvetlerinin Bursa’da sergilediği mezalim daha açık bir ifadeyle anlatılmaktadır. Diğer eserlerinde de görüldüğü gibi, farklı inanç ve kültürlere sahip iki ayrı dünyayı "Doğu-Batı” (Şark-Garp) ekseninde ele alan Âkif’in değerler dünyasının çerçevesini İslâmiyet’in şekillendirdiği dinî ve millî referanslar tayin etmektedir. "Bülbül”de de, Türk milletine özgü değer ve özelliklerin yüceltildiği, İstilacı Batılı güçlerin olumsuz huy ve davranışlarının ise alçaltıcı ifadelere büründüğü ve bu bağlamda Mehmet Âkif’in, Türk-İslâm milletinin Batı karşısında içine düştüğü durumu ‘değerler’ dizgesi çerçevesinde ele alıp, teselli aramaya çalıştığı gözlemlenmektedir.
Keywords : Mehmed Âkif Ersoy, Bülbül şiiri, Bursa, tarih, hürriyet, vatan, değerler.