A BOOKSELLER ON BAB-I ALI STREET: ARAKEL TOZLIAN AND HIS CONTRIBUTIONS TO THE TURKISH READING CULTURE IN THE LATE OTTOMAN PERIOD

Authors : Barış Yilmaz

Pages : 113-126

Doi:10.20427/turkiyat.681204

View : 13 | Download : 8

Publication Date : 2020-11-18

Article Type : Research

Abstract :Öz: Sultan II. Abdülhamid devrinde İstanbul’un en önemli kitapçılarından biri olan Arakel Tozluyan (?-1912), halkın entelektüel gelişimine ciddi katkılarda bulunmuştur. Yaşamını sadece İstanbul’da değil, memleketin Türkçe konuşulan her köşesinde insanların daha çok kitap okuması hedefine adayan Kitapçı Arakel, bu gaye doğrultusunda çeşitli yenilikçi çalışmalara imza atmıştır. Bu çalışmalar arasında Osmanlı’daki amacı sadece kitap satmak olan ilk modern kitapçılarından birini açmak ve 24 Osmanlı vilayetinde bu kitapçının bayiliklerini kurmak ve de Muallim Naci’nin gözden geçirdiği, 36 kez yeniden basılmış bir okuma eğitimi kitabını hazırlamak bulunmaktadır. Arakel, açtığı kitap dükkanında sadece kitap alıp satmamış, genç yazarları destekleyerek onların kitaplarına yatırım yapmış ve bu kitapları kendi kurduğu matbaasında basarak Türk okuma kültürüne kayda değer hizmetlerde bulunmuştur. Ancak, hiç şüphesiz yaptığı en önemli hizmet, Türkçede bilinen ilk özel kitap tanıtım kataloğunu hazırlamasıdır. Bu çalışmada -ilki 1884'te olmak üzere- o güne değin basılmış tüm Türkçe kitapların listesini içerdiği iddiasıyla yayımlanan katalogların Türk kültür tarihi açısından önemi ve okuma oranlarına katkısı değerlendirilecektir. Bunun yanında kataloglardan yansıdığı kadarıyla Osmanlı'daki basım ve yayımcılık faaliyetlerinin erken dönemdeki problemleri üzerinde durulacaktır. Anahtar kelimeler: Arakel, kitap, kitapçı, yayıncılık, katalog, Bâb-ı Âli, Osmanlı İmparatorluğu, İstanbul.
Keywords : Arakel, kitap, kitapçı, , yayıncılık, katalog, Bâb-ı Âli, , Osmanlı İmparatorluğu, İstanbul.