"Yabancı Dil Olarak Türkçe" Ders Kitaplarında Alıştırma Yönergelerinin Değerlendirilmesi

Authors : Bayram Özbal, Ayten Genç

Pages : 123-146

Doi:10.20427/turkiyat.550884

View : 15 | Download : 5

Publication Date : 2019-12-28

Article Type : Research

Abstract :Yabancı dil öğretimi ders kitaplarında öğrencilere alıştırmalar yoluyla hedef davranışlar kazandırılmaya çalışılır. Alıştırmalardan istenilen çıktıların elde edilmesi, öğrencilerin yönergeleri doğru anlamasına bağlıdır. Bu nedenle alıştırma yönergelerinin betimlenmesi, detaylı incelenmesi ve ilgili alanyazın ışığında yorumlanarak karşılaştırılması önemlidir.  Bu amaçla İstanbul Yabancılar İçin Türkçe , Yedi İklim Türkçe , Gazi Yabancılar İçin Türkçe ve Yeni Hitit Yabancılar İçin Türkçe setlerinin temel seviye (A1-A2) ders ve çalışma kitaplarından doküman incelemesi yoluyla veriler toplanmış ve tümevarımsal içerik analiziyle değerlendirilmiştir. Elde edilen verilerin gruplandırılması işleminin ardından alıştırma yönergeleri ölçeği geliştirilmiştir. Bu ölçek; alıştırmalarda fazla yönerge kullanımı, eksik yönerge kullanımı, yönerge-alıştırma uyumsuzluğu, yönergeler arası kip uyumsuzluğu, yönergede yanlış bağlaç kullanımı, yönergede ifade hataları ve yönergede yazım yanlışı maddelerini kapsamaktadır. İncelenen kitapların alıştırma yönergelerinde özellikle uzun-kısa yönerge, tematik başlık ve sembol kullanımı ile kavram birlikteliği açısından farklılıklar tespit edilmiştir. Alıştırma yönergelerinde uzun cümleler kullanılan İstanbul Yabancılar İçin Türkçe ve Gazi Yabancılar İçin Türkçe kitaplarında en çok ifade hataları yapıldığı tespit edilmiştir. Kısa cümlelerle oluşturulan alıştırma yönergelerinin bulunduğu Yedi İklim Türkçe ve Yeni Hitit Yabancılar İçin Türkçe setlerinde ise daha çok yönerge alıştırma uyumsuzluğu, eksik ve fazla yönerge kullanımı hataları bulunmuştur. Bu çalışma sonuçları, yabancı dil olarak Türkçe ders kitaplarının geliştirilmesinde alıştırma yönergeleriyle ilgili ayrıca çalışılması gerektiğini göstermektedir.  Anahtar kelimeler: Yabancı Dil Olarak Türkçe Öğretimi, Alıştırmalar, Yönergeler.
Keywords : Yabancı Dil Olarak Türkçe Öğretimi, Alıştırmalar, Yönergeler