Selim İleri'nin Kaleminden Cahide Sonku ve Eşyaya Atfedilen Değer

Authors : Murat Çikla

Pages : 193-208

Doi:10.20427/turkiyat.546297

View : 12 | Download : 14

Publication Date : 2019-12-28

Article Type : Other

Abstract :Yazar, senarist ve eleştirmen kimlikleriyle ön plana çıkan Selim İleri çoğunlukla romanları ile tanınmakla birlikte tiyatro eserleri de kaleme almıştır. Yönetmen, tiyatro ve sinema oyuncusu Cahide Sonku’nun (1916-1981) yaşam hikâyesinden hareketle ortaya çıkan Cahide / Ölüm ve Elmas adlı tiyatro eseri, yazarın kaleme aldığı ilk tiyatro eseridir. Geriye dönük genişletmelerle Cahide Sonku’nun hayatının önemli anlarına yer veren eser, sanatçının yer yer romantik, yer yer trajik hayat hikâyesine farklı bir bakış açısı getirir. Selim İleri, eserini kaleme alırken klasik tarzın dışına çıkarak postmodern bir tarz ile okuyucu, yazar ve oyuncuların iç içe olduğu bir yapıyı kullanmayı tercih eder. Oyun metninin oluşum sürecine tanıklık ettirme, yer yer alay unsuru kullanma ve bir oyuncunun birden fazla kişiyi canlandırması gibi özellikler, eserin Bertolt Brecht’in epik tiyatro anlayışından da izler taşıdığını göstermektedir. Cahide Sonku’nun hayatından izleri kurmaca bir yöntemle sunarken onu eşya/nesne ile bütünleştirir. Eşyaya gündelik hayattaki alışılagelen anlamlarından farklı anlamlar yükleyerek eşya üzerinden mekânı, değişimi, dönüşümü, kültürü ve hayatı yansıtır. Selim İleri sanatçının şahsî, mesleki ve toplumsal rol değişimlerinde eşya motifini bir sembol olarak kullanıp ona atmosfer oluşturma, karakter yaratma, kurgu belirleme ve psikolojik işlev gibi değerler yükler. Anahtar kelimeler: Selim İleri, Cahide Sonku, Ölüm ve Elmas , Türk Tiyatrosu, postmodernizm, epik tiyatro, eşya.
Keywords : Selim İleri, Cahide Sonku, Ölüm ve Elmas, Türk Tiyatrosu, Postmodernizm, Epik Tiyatro, Eşya