1919-1955 YILLARI ARASINDA TÜRKİYE’NİN NÜFUS YAPISI VE UYGULANAN NÜFUS POLİTİKALARI

Authors : Erdal Aksoy

Pages : 27-44

View : 22 | Download : 117

Publication Date : 2016-08-12

Article Type : Research

Abstract :Bu çalışmada, Osmanlı Devleti’nin son döneminden Türkiye Cumhuriyeti’nin 1950’li yıllarını kapsayan dönem arasında yaşanan başta savaşlar olmak üzere, salgın hastalıklar, göç vb. gibi etkenlerin Türkiye nüfusunda meydana getirdiği değişim ve dönüşümler ele alınmıştır. 20. yüzyılın ilk yıllarında ülke nüfusunun nitelik ve nicelik açısından büyüklüğü ve gelişmişliği devletlerin askerî, siyasi ve ekonomik güçlerinin önemli bir göstergesi durumundaydı. Bu bakımdan Osmanlı Devleti’nden Türkiye Cumhuriyeti’ne “eksik nüfus” olarak tanımlanan önemli bir sorun miras kalmıştır. Bu konu, modernleşme kuramının bir türevi olarak değerlendirilen demografik dönüşüm kuramının teorik yaklaşımı ile açıklanmaya çalışılmıştır. Üç aşamalı olan bu kuramın ilk aşaması, nüfusu arttırıcı politika (pronatalist) Cumhuriyet’in 1923-1955 yılları arasında uygulandığı nüfus politikası olmuştur. Nüfus artırıcı politika sonucunda Türkiye’nin kaba ölüm hızının düşüşü ve kaba doğurganlık hızının artışı sonucunda nüfus artış hızı dramatik bir şekilde yükselmiştir. Bu dönemde uygulanan nüfus politikaları sonucunda Türkiye’nin nüfus büyüklüğü, 1923 ve 1955 yılları arasında 13 milyondan 24 milyona yükselerek neredeyse ikiye katlamıştır.
Keywords : Nüfus, nüfus yapısı, demografik dönüşüm kuramı, nüfus artırıcı politika