Sosyo-Kültürel Yapı ve Kültür Coğrafyası Kavramları Üzerine Yapılandırıcı Bakış Açısından Model Önerileri

Authors : Şeref Uluocak

Pages : 253-278

View : 13 | Download : 10

Publication Date : 2011-06-01

Article Type : Research

Abstract :Bu çalışmada, sosyo-kültürel etkileşim olgusunun bir sosyal bilimsel analiz konusu olarak "algı” olanaklarına taşınması sürecinin aşamaları ele alınmaktadır. Çalışma kapsamında bu konuya ilişkin olarak sosyal bilimcilere referans teşkil edebileceği düşünülen tipsel modeller geliştirilmesi ve var olan bazı modellerin de birbiri ile ilintilendirilmesi amaçlanmaktadır. Sosyo-kültürel gerçeklik alanı, sosyal olarak ve dil aracılığıyla inşa edilen bir gerçekliktir. Kültür kavramsallaştırması bu çerçeve içinde, göstergebilimsel (semiotic) bir perspektifte, anlamlardan formlara (yapısal epistemoloji) ve formlardan anlamlara (yapısal yorumsama/hermeneutics) doğru becerikli bir performans gösteren bireylerin ürünü olarak (dışsallaştırılan-externalization), bireyleri biçimlendiren (içselleştirilen-internalization), nesnel (toplumsal varlık kazandırılan-objektification) bir gerçekliktir. Anlamlardan formlara (yapısal epistemoloji) ve formlardan anlamlara (yapısal yorumsama) süreçleri bir arada bireylerin "gerçeklik döngüsü çerçeveleri”ni (reality loops) oluşturmaktadır ki nesnel sosyo-kültürel gerçeklik alanında, yatay ve dikey olmak üzere, hem kültürlerarası mesafeleri hem de aynı kültür içinde alt kültürler arası sosyo-kültürel farklılaşmaların açıklanmasında önem taşımaktadır. Nesnel sosyo-kültürel gerçeklik alanı, analitik açıdan iki temel düzeyde ayrıştırılabilir: sembolik bir sistem olarak kültür (bilişsel bilginin iç-göstergebilimsel sistemi olarak) ve sosyal eylem olarak kültür (pratik bilginin dış-göstergebilimsel sistemi olarak). Bu türden bir sosyo-kültürel gerçeklik modeli ise bireysel düzeyde işlerlik kazanan "gerçeklik döngüsü çerçeveleri” ile tutarlı bir yeniden inşa ve değişme potansiyeli barındırmaktadır.
Keywords : Gerçekliğin sosyal inşası, kültürün sosyal inşası, gerçeklik döngüsü çerçeveleri, kültürel değişme, yapısal epistemoloji, yapısal yorumsama