POLONYA ARŞİVLERİNDEN ARCHIWUM GŁÓWNE AKT DAWNYCH (AGAD) VE OSMANLI TARİHİNE DAİR BELGE KOLEKSİYONLARI

Authors : Hacer Topaktaş

Pages : 215-222

View : 10 | Download : 38

Publication Date : 2012-06-05

Article Type : Research

Abstract :Osmanlı Devleti’nin XV. yüzyıldan itibaren komşusu ve savaş hâllerinde hasmı olan Polonya (Lehistan) günümüzde Osmanlı tarihi araştırmaları için önemli arşivleri barındırmaktadır. Polonya ile gerek diplomatik gerek ticari olarak yürütülen tarihî ilişkilerin yoğunluğu her iki tarafın arşivlerine de yansımış durumdadır. Ancak şimdiye kadar Polonya arşivleri ile ilgili Türkiye’de yapılmış çalışmalar pek yoktur. Bu bağlamda Polonya arşivlerinin en önde gelenlerinden olan Varşova’da bulunan Archiwum Główne Akt Dawnych (AGAD) yani Eski Belgeler Merkez Arşivi, Osmanlı tarihi araştırmaları için kıymet taşıyan belgeler içermektedir. Fatih Sultan Mehmed döneminden XIX. yüzyıla kadar ulaşan vesika koleksiyonlarının Türkiye’deki araştırmacılar tarafından tanınması, gerek Osmanlı tarihi gerekse Avrupa tarihi çalışmaları açısından mühimdir. Türk tarihi ile ilgili Osmanlı Türkçesi, Lehçe, Fransızca, İtalyanca, Latince ve nadiren Almanca ve Rusça olarak karşımıza çıkabilecek bu vesikaların bu çalışma bağlamında özellikle Osmanlı Türkçesi olanlarına öncelik verilmiştir. Zira Avrupa arşivlerindeki Osmanlı Türkçesi arşiv malzemelerinin tarih araştırmaları çerçevesinde bilinip bilimsel çalışmalarda değerlendirilmesi elzemdir. Aynı zamanda Türkiye’deki arşivlerde bulunmayan birçok vesikanın bu arşivlerde bulunuyor olması, AGAD arşivi nevinde hazine-i evrak dairelerinin kıymetini daha da artırmaktadır.
Keywords : Polonya, Lehistan, Varşova, Osmanlı belgeleri, Archiwum Główne Akt Dawnych, AGAD