Kanunî Sultan Süleyman’ın Baniliğinde Ailesinin Yeri

Authors : Fatih Müderrisoğlu

Pages : 187-205

View : 11 | Download : 9

Publication Date : 2013-06-01

Article Type : Research

Abstract :Tarih sahnesinde I. Süleyman / Süleyman I / Süleyman – ı evvel / Kanunî Magnificent = Muhteşem gibi ad ve unvanlarla tanınan Kanunî Sultan Süleyman (1520-1566), daha çok kişiliğiyle, yaptığı seferlerle ve döneminde meydana gelen siyasi olaylarla irdelenmiştir. Oysa padişahın yeterince bilinmeyen ve tartışılmayan belki de gizemli kalan yönü ise ailesinin özellikle bazı fertlerine karşı tutku derecesindeki bağlılığı ve bu bağlamda yaptığı banilik hizmetleridir. Her şeyden önce Kanunî, tahta çıkışının ancak 30. yılında tasarlatıp inşa ettirdiği selâtin külliyeleri İstanbul ve Şam Süleymaniye’den önce, ailesi adına imâr faaliyetlerinde bulunmuştur. Babası Yavuz Sultan Selim, annesi Hafsa Sultan, baş hasekisi Hürrem Sultan, şehzadeleri Mehmet, Cihangir, Selim, Murat ve Mahmut, kızı Mihrimah Sultan ile kız kardeşi Hatice Sultan ve sadrazamı – eniştesi İbrahim Paşa’nın adını yaşatacak ya külliyeler ya da tek yapı boyutunda eserler inşa ettirmiştir. İmâr faaliyeti kimi zaman da adına eser yaptırılan kişinin mevcut külliyesine ek yapılar şeklinde gerçekleştirilmiştir. Ortaya çıkan tabloya göre padişah, önceliği ailesine vermiş olmaktadır. Osmanlı hanedan geleneğinde annesi adına eser yaptıran kimi padişahlar biliniyorsa da bu derecede ailesini sahiplenen, değer veren ve onların adını yaşatacak eser yaptıran ikinci bir padişaha rastlanmaz. Kanunî bu düşüncesiyle aile fertlerini ya ölümlerinden sonra ya da yaşarken adı ister sevgi, saygı, vefa veya yüceltmek olsun, onlara toplumda saygınlık kazandırmış daha da önemlisi unutulmamaları için kalıcı eserlerle ailesinin tarihe yazılmasını sağlamıştır.
Keywords : Osmanlı, Kanunî Sultan Süleyman, aile, külliye, 16. yüzyıl, İstanbul ve Taşra.