TÜRKİYE’DE KIZ ENSTİTÜLERİ: GELENEKTEN GELECEĞE

Authors : Ayten Sezer Arığ

Pages : 193-215

View : 18 | Download : 181

Publication Date : 2014-06-02

Article Type : Research

Abstract :Batı Avrupa’da ortaya çıkan modernleşme hareketi, pek çok ülke gibi 18. yüzyıldan itibaren Osmanlı’yı da etkilemiş ve bu süreç Cumhuriyet döneminde de devam etmiştir. Osmanlı’da kısmi olarak yaşanan modernleşmeden farklı olarak millî, laik ve çağdaş nitelikler taşıyan Türk modernleşmesi, devletin ve toplumun topyekûn değişimini amaçlamıştır. Yeni bir dünya görüşünün yerleştirilmeye çalışıldığı bu dönemde, değişimle birlikte özellikle eğitimin millîliği üzerinde durularak kültürün korunup yaşatılması vurgulanmıştır. Siyasi, ekonomik, sosyal ve kültürel alanda yapılan inkılaplar kadının düşünce ve yaşam biçimiyle birlikte dış görünüşünün de değişmesine yol açmıştır. Bu dönemde, kıyafette Avrupai giyim tarzından etkilenilmiştir. Bu durum modernleşme ile birlikte ortaya çıkan gelenek-modernleşme ihtilafına dair yapılan tartışmaların aksine geleneksel giyimden bir kopuş olmamış, zaman içinde yerli kültüre, yerli kumaşa ve yerli desenlere verilen önem artmıştır. Özellikle kız enstitüleri tarafından klasik modellerden esinlenilerek yapılan tasarımlarla Türk kadın kıyafeti stilize edilmeye çalışılmıştır. Dönemin biçim, kumaş ve süsleme tekniği ile hazırlanan kıyafetlerle yeni bir Türk modası oluşturulmaya çalışılmıştır. Böylece kaybolmaya yüz tutmuş Türk el sanatları ile işlemeleri yeniden canlandırılarak hem kültürün eğitim yoluyla nesilden nesile aktarılması ve hem de yaşanan değişimle birlikte bir sürekliliğin ortaya konması sağlanmıştır.
Keywords : Gelenek, modernleşme, moda, kıyafet, Kız Enstitüleri