EYLÜL ROMANI’NIN GÖSTERGEBİLİMSEL ÇÖZÜMLEMESİ

Authors : Melih Çomak

Pages : 226-241

Doi:10.54566/turas.1194684

View : 19 | Download : 15

Publication Date : 2022-12-20

Article Type : Research Article

Abstract :Göstergebilim, yaygın olarak bilinenin aksine anlamı değil anlamlandırmayı ele alan bir yöntemdir. Anlam içkin olan, anlamlandırma ise anlamın farklı bağlam ve özneler tarafından biçimlendirilmesidir. Anlamlandırmanın ele alınması göstergebilim tarihinde durağan ve devingen biçimler üzerinden değerlendirilir. Önemli olan ele alınan metnin içeriği değil, ele alınış biçimidir. Bu durum farklılığı ortaya koyar. Durağan yapıların incelenmesi eyleyenler çizelgesi, anlatı izlencesi ve göstergebilimsel dörtgen ile gerçekleştirilir. Özneler arası nesne sahipliği ve yoksunluğu, nesneye yüklenen değer ve karşıtlıklar durağanlıktır. Devingen yapılar ise varoluş, tutku, gerilim yapılarında biçimlenmektedir. Görüngülerle ilintili olarak içten gelen duygulanım ve aralarında oluşan gerilimin bedensel gösterimi ve eylemlere etkisi bunun örneğidir. Metnin anlamlandırılmasını oluşturan anlamın farklı bağlamlarda ele alış biçimlerinin formülleştirilmesidir. Çalışmada Mehmet Rauf’un Eylül adlı romanı Greimas’ın göstergebilim yaklaşımından yola çıkılarak çözümlenmiştir. Çalışmada, metnin akışını değiştiren uzamsal değişimler temel alınıp, metin söylemsel, anlatısal ve temel yapı üzerinden incelenmiştir.
Keywords : Göstergebilim, anlatı, dilbilim.