ESKİ UYGURCA BUDDHĀVATAṀSAKA-SŪTRA TEFSİRİNE İLİŞKİN BELGELER

Authors : Uğur Uzunkaya, Tümer Karaayak

Pages : 23-37

View : 17 | Download : 10

Publication Date : 2020-12-14

Article Type : Research

Abstract :Eski Uygur tercüme edebiyatını Budizme, Manihaizme ve Nasturi Hristiyanlığa ilişkin dinî eserler oluşturur. Bu dinî eserler arasında en büyük pay ise Budizme aittir. Budizmin birçok ekolüne ilişkin eser Eski Uygurcaya tercüme edilmiştir. Bu eserlerden biri de Huayan ekolünün temel yazınsal kaynağını da oluşturan Buddhāvataṁsaka-sūtra’dır. Huayan ekolü Çin’de Sui (581-618) ve Tang hanedanlığı (618-907) dönemlerinde önemli bir gelişme kaydetmiş olan ve Hint Budizminde bir eş değeri bulunmayan bir ekoldür. Bu ekol sadece Çin sınırlarında kalmamış Kore ve Japonya’ya doğru genişlemiştir. Huayan ekolü Korecede Hwaŏm ve Japoncada Kegon adıyla bilinmektedir. Bu çalışma Eski Uygurca Buddhāvataṁsaka-sūtra tefsirine ilişkin dört fragmanın neşri hakkındadır. Bu fragmanlar Berlin Brandenburg Bilimler Akademisi Turfan Koleksiyonunda sırasıyla U 1308 ([T I] 3), U 1372 ([T I] 4), Mainz 821-1 (a fragmanı) (T I D) ve U 1381 ([T I L] 11) envanter numaralarıyla korunmaktadır. Eski Uygurca Buddhāvataṁsaka-sūtra tefsiri, Budizmin Faxiang ekolüne ait metinlerin yer aldığı bir derleme eserin 20. bölümünü teşkil eder ve bu çalışmada neşredilen fragmanlar ise aynı bölümün 32, 33, 34 ve 49. yapraklarını oluşturmaktadır. Bu çalışmada öncelikle Huayan ekolünün Çin dışındaki görünümüne ilişkin kısa bir girişe yer verilecek, ardından Eski Uygurca fragmanların yazı çevirimleri, harf çevirimleri, Türkçeye aktarmaları, metne ilişkin notları ve dizin ile sözlüğü sunulacaktır.
Keywords : Budizm, Buddhāvataṁsaka-sūtra, Huayan ekolü, Eski Uygurca, metin neşri