NECİP FAZIL’IN ÇERÇEVELERİNDE MİZAH ANLAYIŞI

Authors : Halef Nas

Pages : 205-226

Doi:10.17133/tubar.365390

View : 12 | Download : 11

Publication Date : 2017-12-05

Article Type : Research

Abstract :Türk edebiyatında mizahi türlere bakıldığında okurunu güldü- ren fıkra, hiciv, nükte, latife, espri türünde binlerce örneğe rastlamak mümkündür. Ancak mizaha neden gülündüğüne ilişkin akademik çalışmalar bu durumla ters orantılıdır. Mizahın tarifi ve işlevi üzerinde düşünceler, çalış- malar oldukça yenidir. Batı düşünce ve edebiyat dünyasında mizaha ilişkin çalışmalar da yeni olmakla Türk edebiyatındaki çalışmalara göre daha eski ve ciddidir. Basit bir literatür taramasında bu farkı görmek mümkündür. Batı felsefesinde Platon’dan bu yana bazı filozoflar neden güldüğümüze dair düşünceler ortaya atmış; yüzden fazla mizah teorisi dikkatlere sunulmuştur. Makalenin konusu gülmeyi önemseyen bir yazarın, Necip Fazıl Kı- sakürek’in Çerçeve yazılarındaki fıkralarda gülme kaynağı ve mizahın işlevine dairdir. Bir kelime virtüözü olan Necip Fazıl, Çerçevelerde sadece mizahi kısımlarda değil hayatın her alanına ilişkin fıkralarda üslubunu bayağılaştırmamakta bunu yaparken de mizahın işlevlerinden yararlanmaktadır. Bu yaklaşımıyla mizahı ciddiye almaktadır. Türk edebiyatında mizahın tarihini yazacakların Necip Fazıl’a gereken ilgiyi göstermeleri ve yerini konumlandırırken Çerçeve yazılarına dikkat çekmeleri yerinde bir yaklaşım olacaktır. 
Keywords : Mizah, hiciv, fıkra, latife, mizah teorileri, Uyumsuzluk teorisi, Üstünlük teorisi.