SAVAŞ METAFİZİĞİ VE SEMBOLİK SİLAHLAR BAĞLAMINDA BAGIŞ DESTANI

Authors : Çiğdem Akyüz

Pages : 27-44

Doi:10.17133/tubar.365340

View : 13 | Download : 19

Publication Date : 2017-12-05

Article Type : Research

Abstract : Savaşlar, zamanı ve mekânı şekillendiren başat unsurlar olarak Türk destanlarında tarihî tabakayı oluşturdukları gibi kolektif metafizik bilinç bağlamında cihat ülküsüne de işaret ederler. Destan kahramanı şahsında temsil edilen bu ülkü, salt toprak parçasını ele geçirmekten ziyade Türkleştirme ve imar faaliyetlerini içerir. Böylelikle destanlarda zikredilen topraklar, fethedildikten sonra kutsal mekânlar vasfı kazanarak vatana dö- nüşürler. Destan kahramanı, bireysel çıkarları yerine toplumsal yararlılık, barış ve bağımsızlık uğruna savaşarak bir fatihe dönüşür. Kahramanın savaş esnasında metafizik/mistik güçler ve ata ruhlardan destek görmesi ve ona zaferi getiren silahlarının, toplum hafızasında saklanan birtakım geleneksel/kültürel veriyi sembolize etmesi söz konusudur. Bu çalışmada, bir Kırgız destanı olan Bagış’ta yer alan savaşlar, metafizik boyutları ile ele alınmış ve silahların sembolik yönleri, kahramanın başarısına manevi katkıları bakımından incelenmiştir. Bagış’ın kullandığı silahlardan ok-yay, mızrak, kılıç ve tüfek seçilerek konu, bu çerçevede derinleştirilmiştir. İnceleme neticesinde savaşın, metafizik boyutu ile kahramanın ontik evreninin merkezinde yer aldığı, manevi ve mitolojik değerler ile desteklendiği ve bu bakımdan kutsal kabul edildiği ifade edilebilir. Savaş silahlarının ise epik devrin özgürlük, bağımsızlık, hâkimiyet, hükümdarlık gibi kavramları sembolize ederek kahramanın başarısına ve savaşmadaki inanç ve kararlı- lığına katkı sağladığı görülür.
Keywords : Bagış Destanı, Savaş Metafiziği, Silahlar, Silah Sembolizmi