TÜRKMEN TÜRKÇESİNDE OLUMSUZLUK VE YOKLUK
Pages : 61-72
View : 10 | Download : 8
Publication Date : 2015-06-14
Article Type : Other
Abstract :Nesne, kavram ve olaylar arasında varlık-yokluk, olma-olmama gibi çeşitli karşıtlıklar mevcuttur. Karşıtlığın birinci grubu (var olan, gerçekleşen) genel olarak olumlu ; ikinci grup (yokluk, gerçekleşmeyen) ise olumsuz olarak değerlendirilmektedir. Bir gramer ulamı olarak olumsuzluk, fiilin bildirdiği hareket ya da oluşun gerçekleşmeme durumunu ifade eder. Türkçede hareket ya da oluşun gerçekleşmeme (olumsuz) durumu, genel olarak fiil tabanlarına eklenen olumsuzluk eki - mA- ile yapılmaktadır. Nesne, kavram ve niteliğin yokluğu ise başlıca yok , değil, +sIz gibi biçim birimlerle ifade edilmektedir. Türkmen Türkçesinde görülen geçmiş zaman (-dI), geniş zaman (-Ar), şimdiki zaman (-yAr), anlatılan geçmiş zaman (-AndIr), şart, emir-istek ve gereklilik kiplerinin olumsuz şekli, düzenli olarak standart olumsuzluk eki (-mA-) ile yapılmaktadır. Ancak şimdiki zaman, gelecek zaman ve gereklilik kiplerinin olumsuz şekilleri standart değildir. Türkmen yazı dilinde -mA- ile oluşturulan olumsuz şekilleri az kullanılan ya da hiç kullanılmayan bu kipler, genellikle isimlerin yokluğunu bildiren dǟl ve yōk biçim birimleri ile olumsuzlaştırılmıştır. Şimdiki zamanın olumsuzluğu yōk (>-ōk) ile; gelecek zaman (-cAk), ikinci tip istek (-mAkçI) ve gereklilik (-mAlI) kiplerinin olumsuzluğu ise dǟl (
Keywords : Türkmen Türkçesi, olumsuzluk, yokluk
