Birûnî'de Güneş Parametrelerinin Hesabı (Birûnî's Methods on Finding the Solar Parameters)

Authors : Sevim Tekeli

Pages : 25-30

View : 16 | Download : 13

Publication Date : 1963-01-20

Article Type : Research

Abstract :Güneşin eksantrisitesini ve apojenin boylamını tayin etmek için Hipparchus mevsim farklarından faydalanmıştı. Bu metot mevsim başlangıçlarının dakik olarak tesbitini gerektiriyordu. Nitekim o, çeşitli aletler yardımı ile bu noktaların rasatlarını yapmıştı. Daha sonra Batlamyüs de aynı yolu izlemişti. 16’ncı asırda dönencel noktalarının rasadının zor olması dolayısı ile bu metodun gerektiği kadar tatminkâr olmadığı üzerinde durulduğu malâmdur. Acaba ondan önce Hipparchus\'dan ayrı yollar takib edenler olmuş mudur? Bu sorunun cevabını Birûnî\'nin Kanun al Mas’ûdî’sinde buluyoruz. Birûnî bu kitabının altıncı bölümünde güneşi inceler. Eksantrisitenin hesabını ve apojenin yerini eskiden beri bilinen tarzda hesapladıktan sonra, \"Mevsim başlangıçlarının bilgisi ile işlemde bulunmak elde edilişinin zorluğuna işaret ettiğimiz dönencel zamanını gerektirir.\" der.
Keywords : Birûnî, Güneş Parametreleri, Hipparchus, Boylam Hesabı, İslâm Bilim Tarihi, Kanun al Mas\'ûdî