Erken Abbâsi Hilafetinde Bir Veliahtlık Krizi: Şiî İmam Ali er-Rızâ’nın Veliaht Tayin Edilişi ve Bağdat Muhalefeti

Authors : Nagihan Doğan

Pages : 855-878

Doi:10.37879/belleten.2014.855

View : 17 | Download : 5

Publication Date : 2014-12-01

Article Type : Research

Abstract :Abbâsi halifesi Me’mûn (198-218/813-833), kendisini veliahtlıktan azlettiği için bir süredir savaşmakta olduğu kardeşi Emîn’i (193-198/809-813) yenilgiye uğrattıktan birkaç yıl sonra, İmâmiyye Şiasının sekizinci imamı Ali b. Mûsâ’yı, o sırada ikâmet ettiği Merv’e getirterek er-Rızâ lakabıyla veliaht tayin etmiş ve bu kararıyla yeni bir karışıklığa neden olmuştur. Bu çalışma Me’mûn’u böyle bir karar almaya götüren süreci ve iç savaş esnasında Emîn’in yanında yer almış olan Abbâsi ailesi ve Bağdat halkının bu karara gösterdikleri tepkiyi konu almaktadır. Makalede Me’mûn’un neden böyle bir girişimde bulunduğu sorusuna getirilen yorumlar değerlendirilmiş ve en olası saikler tartışılmıştır. Sünnî ve Şiî kaynaklarda yer alan kayıt ve rivayetlerin ışığında, Me’mûn’un Şiî bir imamı veliaht tayin edişinde dinî bir motivasyon aramak yerine, bu olayı belirli hedefleri olan siyasî bir planın parçası olarak görmek gerektiği sonucuna ulaşılmıştır.
Keywords : Abbâsi Hilafeti, Abbâsiler, Me’mûn, Ali b. Mûsâ, Ali erRızâ, Şiîlik