The Cults of Nemeseis and Tyche at Smyrna

Authors : Murat Kiliç

Pages : 833-854

Doi:10.37879/belleten.2014.833

View : 17 | Download : 7

Publication Date : 2014-12-01

Article Type : Research

Abstract :Nemesis, tanrısal ceza/intikam kavramını, Tykhe ise bir şehrin, bir hükümdarın ya da bir kişinin kaderini kişileştirmekteydi. Her ikisi de Smyrna kentini temsil eden tanrılar arasında yer almaktaydı. Ancak Hellenistik şehrin kuruluşuyla ilişkilendirilen Nemesislerin kent için önemi daha baskındı. Smyrna’da sağlam köklü bir geçmişe sahip olan Nemesis, burada, bir çift olarak tapınım görmesiyle yerel bir özellik kazandı. Roma İmparatorluk Dönemi’nde, Nemesisler adına düzenlenen oyunlar devam etmekle birlikte kültün kapsamı genişletildi. Diğer taraftan, Tykhe kültü, Hellenistik Dönem’de diğer kentlerdeki modaya paralel olarak Smyrna’da da yükselişteydi. Roma İmparatorluk Dönemi’nde tanrıçaya olan ilginin artışı, Hadrianus’un saltanatında, Smyrna’daki imar faaliyetleri kapsamında bir Tykhe Tapınağı’nın inşasını gündeme getirdi. Smyrna’da tanrıçaların kült ritüellerinin yürütüldüğü Nemesisler ve Tykhe tapınakları, sadece numismatik ve yazınsal kanıtlardan bilinmektedir. Her iki tapınak, Roma İmparatorluk Dönemi sikkeleri üzerinde, tetrastyle bir formda temsil edilseler de yapıların gerçek görünümleri yansıtıp yansıtmadığı tartışmaya açık ve kesin sonuçlara ulaştırmayan bir konudur. Diğer taraftan, eldeki kanıtlarla tapınakların lokalizasyonlarına ilişkin yapılacak varsayımlar ilerideki araştırmalara büyük katkı sağlayacaktır ki, makalenin esas amacı da buna yöneliktir. Her iki tanrıçanın kültlerinin incelenmesi, kült ritüellerinin yürütüldüğü tapınakların kent içerisine konumlandırıldıkları alanların karşılaştırılması ve bunlardan elde edilen sonuçların var olan verilerle birleştirilmesi daha önceki teorilere yenilerini eklemektedir. Smyrna’da her iki tanrıçaya ait kültün aynı makalede tartışılması ise kültsel, ikonografik, epigrafik ve arkeolojik kanıtların ortak bir değerlendirmeye imkân tanımasının bir sonucudur.
Keywords : Nemesis, Nemeseis, Tykhe, Nemesisler Tapınağı, Tykhe Tapınağı, Smyrna, Izmir