Understanding Ottoman Heritage in Bosnia and Herzegovina: Conversions to Islam in the Records of the Sarajevo Sharia Court, 1800-1851

Authors : Fahd Kasumović

Pages : 507-530

Doi:10.37879/belleten.2016.507

View : 13 | Download : 9

Publication Date : 2016-08-01

Article Type : Research

Abstract :Bosna-Hersek’te 15. ve 17. yüzyıllar arasında cereyan eden kitlesel islamlaşma süreci bir çok bilim adamlarının çabaları sayesinde iyice araştırılıp incelenmiştir. Öte taraftan, bu dönemin ardından vuku bulan din değiştirme olayları hakkında akademik topluluğunun az enformasyonu mevcuttur. 19. yüzyılın birinci yarısında Saraybosna şer’iyye meclisinin önünde meydana gelen ve ara sıra "ihtidâ" diye anılan olaylarının tanıtılması ve değerlendirilmesi bu makalenin amacıdır. Konu incelendiğinde, İslam dininin kabulünde uygulanan mahkeme muamelesi, şer’ȋ temelleri, din değiştirmelerinin yoğunluğu ve "mühtedilerin” kimliği gibi meseleler üzerine durulup bunlara özel dikkat gösterildi. Saraybosna sicillerinde bulunan belgeler gösteriyor ki bahsedilen bölgede 19. yüzyılda islamlaşma süreci çok daha küçük boyutlarda devam etti. 1800 ve 1851 yılları arasında Saraybosna şer’iyye meclisinde 123 kişi kendi isteğiyle İslam dinini kabul etti. Bunlara ek olarak, ebeveynin birisi İslamiyeti kabul etmekle birlikte buluğa ermeyen (şer’ȋ kurallara göre) 10 çocuğun Müslümanlığına hükmedildiği kaynaklarda kayd edildi. Beş seneden hariç, din değiştirmeleri hemen her senede vaki olup bir miladi senede en çok yedi ve en az bir "ihtidâ” hadisesi meydana geldi. Sözü edilen yeni Müslümanlar, bölgede rastlanabilen tüm tektanrıcı dinlerin (Katoliklik, Ortodoks kilisesi, Yahudilik) mensuplarından olup şehir ve köy ortamlarından geliyorlardı.
Keywords : Osmanlı İmparatorluğu, Bosna, Saraybosna, İslam, ihtida, 19. yüzyıl