Fransız Diplomatik Belgelerinde Türkiye-Suriye Sınır Sorunu (1918-1940)

Authors : Müzehher Yamaç

Pages : 1153-1174

Doi:10.37879/belleten.2018.1153

View : 19 | Download : 11

Publication Date : 2018-12-01

Article Type : Research

Abstract :Orta Doğu’daki Osmanlı topraklarını paylaştıran 1916 tarihli Sykes-Picot Antlaşması ve 1918 Mondros Mütarekesi’nin ardından; Fransız kuvvetleri Suriye ve Güney Anadolu’nun bir bölümünü işgal etmiş, ancak ulusal güçlerin direnişi ile karşılaşmışlardı. Sonunda Fransa ile Türkiye arasında imzalanan 20 Ekim 1921 tarihli Ankara Anlaşması ile, Türkiye-Suriye sınırı kararlaştırılmıştı. Bu anlaşma ile Sancak bölgesi Türkiye sınırları dışında kalmış ve daha sonra Lozan’da da bu durumu teyit edilmişti. Bununla birlikte, sınırla ilgili sorunlar bitmemiştir. 1926 Mart ayında da İskenderun Sancağı’nın bağımsızlığı ilan edilmiş, daha sonra 30 Mayıs 1926’da Fransa ile bir Antlaşma imzalanmıştır. Ancak Cizre-Nusaybin sınırının tespiti meselesi, 1930 yılına kadar sürüncemede kalmıştır. Uzun süre Fransa ile Türkiye arasında sorun olan Suriye sınırı konusu Hatay’ın bağımsız bir devlet olmasından sonra, Türkiye ile Fransa arasında 23 Haziran 1939’da Suriye ile Türkiye arasındaki antlaşma ile çözümlenmiştir.. Aynı gün Paris’te "Karşılıklı Yardım Bildirisi” imzalanmış; Hatay Devleti’nin kesin sınırları ile ilgili hükümler bu bildiride yer almıştır. 30 Mart 1940 tarihinde, Türkiye ve Suriye arasında Dostluk ve İyi Komşuluk Antlaşması imzalanarak sınır müzarekeleri tamamlanmıştır. Bu çalışmada Fransız Diplomatik belgelerinden yararlanarak, meydana gelen gelişmelerle sürecin nasıl tamamlandığı incelenecektir.
Keywords : Türkiye, Suriye, Sınır, Fransız Mandası, Ortadoğu