Menteş Yarımadası’nın Neojen Jeolojisi, Batı Anadolu

Authors : Fikret Göktaş

Pages : 169-194

Doi:10.25288/tjb.1380696

View : 122 | Download : 104

Publication Date : 2024-04-25

Article Type : Research

Abstract :Foça Çöküntüsü’nün Urla bölümünde yer alan Menteş Yarımadası’nın karasal Neojen istifi Orta Miyosen yaşlı Urla Grubu ile simgelenir. Geç Erken Miyosen yaşlı Kocadağ Volkanitleri üzerinde uyumsuzlukla yer alan Urla Grubu, sedimanter ve volkanik kaya birimlerinden oluşur. Egemen olarak gölsel çökellerden oluşan sedimanter istif, alüvyon yelpazesi tortullaşmasını yansıtan Bozavlu Formasyonu ile başlar, gölsel kıyıyüzünde çökelmiş volkanosedimanter Güvendik Formasyonu ile devam eder ve Urla Kireçtaşı ile son bulur. Güvendik istifi, Menteş volkanizmasının erken dönemini yansıtan epiklastik (lahar ve türbiditik kumtaşı) ve piroklastik (ignimbirit, temel türbülansı, bloklu kül akışı) fasiyeslerdeki volkanoklastik yoğunluk akıntısı düzeylerini sıklıkla içerir. Güvendik Formasyonu üzerine uyumlu gelen Urla Kireçtaşı istifi, Menteş volkanizmasının kül döküntüsü fasiyesindeki tüf arakatmanlarını alttan üste içerir. Kireçtaşı istifinin tabanında ve transgresif aşmalı kesimlerinde, kıyı önü kuşağında dalgalarla işlenerek oluşmuş algal biyoklastitler ve onkoidal kireçtaşları çökelmiştir. Menteş Yarımadası’nın Orta Miyosen alkali volkanizması, Menteş Volkanitleri ve Ovacık Bazaltı ile temsil edilir. Trakit-riyolit bileşim aralığında ürünler veren Menteş volkanizması, piroklastikler ile kompozit lav domları ve dom-akıntılarından oluşur. Piroklastik istif, Ovacık Bazaltı’ndan türemiş lav parçaları içeren kaynaklanmamış ignimbiritlerle başlar, bloklu kül akışı ve temel türbülansı ardışık düzeyleri ile devam eder. Menteş volkanizması, Güvendik ve Urla Kireçtaşı birimlerinin çökeldiği göl içinde evrimleşmiştir. Menteş asidik volkanizmasıyla yanal ilişkili gelişim gösteren Ovacık bazik volkanizması, Urla Kireçtaşı çökeliminin başlangıcından son dönemlerine kadar aralıklı etkinliğini sürdürmüştür.
Keywords : Karaburun Yarımadası, Orta Miyosen tortullaşması, Orta Miyosen volkanizması, Urla Havzası