Çivril doğusu’nda Denizli yüzlek veren Rupeliyen–erken Şattiyen Oligosen yaşlı Tokça Formasyonu’nun Paleoekolojisi: Sayısal iklimsel karşılaştırmalar

Authors : Mehmet Serkan Akkiraz, Funda Akgün, Sefer Örçen

Pages : 63-95

View : 18 | Download : 9

Publication Date : 2010-04-01

Article Type : Research Article

Abstract :Bu çalışmada, Çardak–Tokça havzasında yüzlek veren Tokça Formasyonu’nun palinolojik ve foraminifer içeriklerine dayalı paleoiklimsel, paleoortamsal ve paleoekolojik yorumlamalar yapılmıştır. Tokça Formasyonu içerisinde resifal karakterdeki kireçtaşları Üçtepeler resif üyesi olarak bilinir. Tokça Formasyonu resmi olmayacak şekilde, resifin altı, resif ve resifin üstü olmak üzere üç bölüme ayrılabilir. Resifin altındaki istif genellikle çakıltaşı, kumtaşı, çamurtaşı ardalanmasından oluşmaktadır. İçerisinde yer yer bitki kırıntıları ve hematitli düzeyler bulunmaktadır. Resifin üzerindeki istif, genellikle kumtaşı ve çamurtaşı ardalanmasından oluşmaktadır, hiç bir düzeyinde çakıltaşı bulunmamaktadır ve çok sayıda ince kömür damarı içerir. Ayrcıa alt bölümlerinde de işletilen kömür damarı mevcuttur. Palinolojik topluluk, hem resifin altındak, hem de üzerindeki istiflerden elde edilmiştir. Toplulukta, Laevigatosporites haardti, Pityosporites microalatus, Momipites punctatus, Caryapollenites simplex, Tricolpopollenites liblarensis ssp. fallax, Tricolpopollenites retiformis ve Tricolporopollenites cingulum ssp. oviformis formları baskındır. Ayrıca, sığ denizel ortamı simgeleyen dinoflagellatlar da ayırtlanmıştır. Üçtepeler resif üyesinden ise zengin bir foraminifer topluluğu tanımlanmıştır. Lepidocyclina Eulepidina dilatata d’Archiac, Miogypsinoides sp. İlkel formlar , Austrotrillina sp. ve Cycloclypeus sp. formlarına göre, tortulaşma Üst Oligosen’in alt bölümlerinde gerçekleşmiştir. Palinoloijk ve foraminifer verileri birlikte değerlendirildiğinde, Tokça Formasyonu’nun çökelimi denizel etki altında gerçekleşmiştir. Resifal kireçtaşlarının çökelimi süresince deniz düzeyi en yüksek seviyesine ulaşmıştır. İstatiksel paleoiklimsel sonuçlar ise, Tokça Formasyonu’nun çökeliminin subtropikal iklim şartları altında, yoğun yağış aldığını göstermektedir. Rupeliyen–alt Şattiyen Tokça Formasyonu’nundan elde edilen sayısal iklimsel sonuçlar, Avrupa’dan yaşıt havzalarla karşılaştırıldığında, o dönemdeki ısı değerlerinin Anadolu’da daha yüksek ısılara ulaştığını ortaya koymaktadır
Keywords : Türkiye, Denizli, Tokça Formasyonu, Oligosen, Palinomorf, Foraminifer, Paleoiklim