Stratigraphic Evolution of the Midyan Basin and its Hydrocarbon Potential (NW Saudi Arabia)

Authors : Muhittin Şenalp, Sema Tetiker

Pages : 1-40

Doi:10.25288/tjb.663574

View : 21 | Download : 7

Publication Date : 2021-01-12

Article Type : Research

Abstract :Önemli miktarlarda hidrokarbon üretiminin yapıldığı Midyan Havzası, Suudi Arabistan’nın kuzeybatısında yer alır ve Arap Kalkanı olarak bilinen Proterozoyik yaşlı kristalin temel tarafından çevrilmiştir. Bu havza, Erken Miyosende (23,03 My) Kızıldeniz, Süveyş ve Akabe Körfezleri’nin açılması ile oluşmuş yarı-grabenlerde çökelmiş petrol ve doğal gaz potansiyelleri yüksek kalın sedimanter istifler içerir. Açılmanın erken aşamasında çökelen istifler, karasal alüvyon yelpazesi çökelleri, playa evaporitleri ve bunların üzerine gelen bol fosilli sığ deniz karbonatlarından oluşur. Midyan Havzası’nın Erken Burdigaliyen zamanında derinleşmesi nedeniyle, sığ deniz karbonatları üzerine uyumlu olarak Burqan Formasyonu’nun derin deniz yelpazeleri içindeki hidrokarbon üretiminin yapıldığı klasik türbidit istifleri gelir. Kızıldeniz, Süveyş ve Akabe Körfezleri açılmasının en etkili oduğu zirve döneminde (yaklaşık, 19 My) Sina Yarımadası düşey yönde 4 kilometreden daha fazla yükselmiş ve yüksek dağ zirvelerinde Alp-tipi buzul çökelleri oluşmuştur. Açılmanın geç ve son aşamasını temsil eden istifler sığ deniz ortamında çökelmiş marnlar ve evaporitlerle temsil edilir. Bu çalışmanın amacı, Burqan Formasyonu içindeki türbidit istiflerinin hidrokarbon potansiyellerini ortaya çıkarmak ve değişen iklim koşullarını temsil eden buzul çökellerinin farklı fasiyeslerini incelemektir. Arazide ölçülmüş sedimantolojik kesitler yardımıyla farklı jeolojik süreçlerin, Burqan Formasyonu içindeki petrol ve gaz rezervuarını oluşturan kökensel yönden farklı kumtaşlarının geometrileri, devamlılıkları ve rezervuar kaliteleri üzerindeki etkileri araştırılmıştır. Sina Yarımadası üzerinde oluşan Alp-tipi buzul çökelleri, gerçek buzul (moren), buzul-fluviyal ve buzul-denizel çökeller arasındaki düşey ve akış yönündeki yanal değişimleri anlamak için önemli bir olanak sağlar. Masif, boylanmamış morenler havzanın kuzeyindeki derin, U-şeklindeki buzul vadilerinin içinde çökelmiştir. Bu çökeller vadilerin akışı yönünde içinde cilalanmış ve çizilmiş bloklar içeren buzul-fluvial çökellere geçer. Havzanın en derin olduğu güneydoğu bölgesinde buzul-denizel çökeller pelajik şeyller ve türbiditlerle birlikte çökelmiştir. Midyan Havzası’nın, stratigrafik evrimini anlamak, çökelme ortamlarını yorumlamak ve hidrokarbon potansiyelini ortaya çıkarmak için istiflerin devamlı olduğu bölgelerde çok sayıda kesit ölçülmüş ve kumtaşlarının rezervuar özelliklerini ortaya koymak için örnekler alınmıştır.
Keywords : Aqaba Körfezi, denizel buzul, fluviyal buzul, gerçek buzul, Midyan Yarımadası, Sina Yarımadası, Süveyş Körfezi