Gülbahçe Körfezindeki hidrotermal aktivitenin yüksek ayrımlıklı sığ sismik ve palinolojik çalışmalar ile belirlenmesi

Authors : Bade Pekçetinöz, Mize Sezgül Kayseri, Mustafa Eftelioğlu, Erdeniz Özel

Pages : 325-366

View : 17 | Download : 10

Publication Date : 2009-12-01

Article Type : Research

Abstract :Gülbahçe Körfezi çevresindeki karasal alanlarda termal sıcak su kaynakları bilinmektedir. Bu  çalışmanın temel amacını, bu sıcak su kaynaklarının Gülbahçe Körfezi içindeki varlığının sorgulanması  oluşturmaktadır. Bu amaçla jeotermal aktivitenin yüksek olduğu bölgenin tespit edilebilmesi için yüksek  ayrımlı sığ sismik yöntemi (3.5 kHz) ile birlikte palinolojik analizler için 14 noktada gravite tipi  sediman örnekleyicisi ile örnek alımı gerçekleştirilmiştir. Örnekleme noktalarından elde edilen  palinolojik bulgular, termal ortam koşullarının belirlenebilmesi ve ortamın termal özelliklerinin  değişkenliği nedeni ile, çalışma alanı dışındaki bir ‘Referans Örneği’ ile karşılaştırılmıştır.   Körfez’de gerçekleştirilen sismik çal ışmada, deniz tabanı üzerinde gözlenen taban yükselimlerin,  sıcak su ortamlarında yaygın olarak gözlendiği belirtilen mercan formlarının kümelenmesi sonucunda  oluştuğu düşünülmektedir. Bu yükseltilerin 16 km 2 ’lik bir alan içinde kaldığı belirlenmiştir. Gülbahçe  Körfez’inden derlenen sediman örneklerinden belirlenen palinolojik bulgulara göre, Geç Holosen  dönemi için karasal ve denizel ortama ait palaeoortamsal koşullar belirlenmiştir. Gülbahçe Körfezi  çevresinde yüksek topoğrafyalı alanların Pinus, Castanea, ve Quercus, ova alanlarının Oleaeceae,  Ulmus, Cyrillaceae ile örtülü olduğu, Nyssa, Taxodiaceae ve Cupressaceae bitkilerini içeren nispeten dar  tatlı su bataklık alanlarının ve bu alanların arasında Asteraceae, Cichorioideae, Greniaceae, Artemisia,  Ephedraceae ve Chenopodiaceae ile kaplı, fazla geniş olmayan açık alanların varlığı belirlenmiştir.  Gülbahçe Körfez’inde çeşitli denizel dinoflagelat formlarının nadir varlıkları (Lingulodinium  machaerophorum, Cymatiosphaera globulosa, Spiniferites ramosus ve Spiniferites spp.), Geç Holosen  döneminin varlığını desteklemektedir. Ayrıca bu palynomorflara, sıcak su koşullarında çoğalan Pseudoschizaea düşük ve denizel mikroforaminifer astar formlarının yüksek yüzdeli eşlik etmeleri Geç Kuvaterner döneminde körfez içerisinde sıcak su çıkışlarının varlığını düşündürmektedir. Mikroforaminifer astar ve çeşitli palinomorfların üzerinde gözlenen demir oksit oluşumlarının, körfez  içindeki termal aktiviteye bağlı olduğu söylenebilir. Bu çalışmada tanımlanan palinofloraya göre,  bölgede nemli ve sıcak iklim koşullarının varlığından söz edilebilir. Ayrıca, Gülbahçe Geç Holosen  palinomorf topluluğuna "coexistence approach” analizi uygulanmış ve sayısal iklimsel değerler elde  edilmiştir. Bu değerler, Türkiye’de bazı Holosen palinofloralara ait değerler ile karşılaştırılmıştır.   
Keywords : İzmir körfezi, Gülbahçe körfezi, hidrotermal, palinoloji, paleoekoloji, mercan