Belkavak Köyü (Yerköy-Yozgat) Civarındaki Kuvars ve Ametist Oluşumlarında Mikrotermometrik Özellikler

Authors : Nihal Çevik, Zeynep Ayan, Ebru Coşkun, I. Sönmez Sayılı

Pages : 123-139

View : 17 | Download : 6

Publication Date : 2011-12-01

Article Type : Research

Abstract :Yozgat-Yerköy- Belkavak köyü civarında yüzeyleyen volkanik kayaçlardan bazaltik andezitler içinde  kalsedon, beyaz kuvars, şeffaf kuvars-I, ametist ve şeffaf kuvars-II minerallerinden oluşan beş ayrı silis  zonu bulunmuştur. Bu zonların oluşum evrelerine göre sırası, homojenleşme sıcaklıkları ve % NaCl  eşdeğeri olarak tuzluluk parametreleri belirlenmeye çalışılmıştır. Buna göre, ilk evre kalsedon bantlarından  oluşmaktadır. Bunlar kriptokristalen dokuda olduğundan herhangi bir sıvı kapanıma rastlanmamıştır. Daha  sonra oluşan beyaz kuvarslarda ölçülen sıcaklıklar 272-323 °C arasında, tuzluluklar ise 3.86 - 4.65 %  NaCl eşdeğerlerindedir. Şeffaf kuvars-I evresinde ise 217-280°C arası sıcaklıklar belirlenirken, tuzluluklar  3.06-4.96 % NaCl eşdeğerleri olarak ölçülmüştür. Ametistlerin oluştuğu sırada çözeltilerin sıcaklıkları  162-370°C arasında ve tuzlulukları da 1.73-4.96 % NaCl eşdeğerlerindedir. Son evredeki şeffaf kuvars-II  oluşumları ise 120-270 °C arasında sıcaklıklar vermektedir. Tuzluluklar ise 0-6.88 % NaCl eşdeğerleri  arasındadır. Elde edilen bu verilere göre ortama gelen ilk silisli çözeltiler nispeten soğuk bir ortam ile  temasta olduklarından kalsedonları oluşturmuşlardır. Daha sonra gelmeye devam eden silisli çözeltilerin  sıcaklığı 200-370 °C’ lere kadar çıkmış ve zamanla sıcaklıkları azalarak 120 °C’lere kadar düştüğü tespit  edilmiştir. Genellikle % 8’in altındaki tuzluluk değerleri kuvars ve ametistlerin oluşumları sırasında deniz  suyunun yanı sıra meteorik suların da etkin olabileceğini düşündürmektedir.
Keywords : Kalsedon, Ametist, Kuvars, Sıvı Kapanım, Yerköy, Yozgat