Fosil Plaj ve Kumulların Yüzey Altı Yapılarının İncelenmesinde Elektrik Özdirenç Tekniği ve Paleo-Kıyı Ortamı Yorumuna Katkısı

Authors : Alper Demirci, Yunus Levent Ekinci, Ahmet Evren Erginal, Muhammed Zeynel Öztürk

Pages : 1-18

Doi:10.25288/tjb.298600

View : 17 | Download : 5

Publication Date : 2015-01-01

Article Type : Research

Abstract :Teknolojik ilerlemelere bağlı olarak, bilgisayar yazılımları ve çoklu-elektrot ölçüm sistemlerindeki  gelişmeler Elektrik Özdirenç Tomografi (EÖT) çalışmalarının hızlı ve güvenilir bir şekilde ve  yerbilimlerinin farklı alanlarında kullanılmasına olanak sağlamıştır. Bu çalışmada özellikle sığ yeraltı  yapısının aydınlatılması amacıyla oldukça sık kullanılan EÖT tekniğinin alışılagelmiş uygulama alanlarının  dışında kıyı araştırmalarındaki kullanım avantajlarına yer verilmiştir.  Kıyılarda dalga, akıntı ve rüzgar denetimli olarak istiflenen ve ardından kalsiyum karbonat çimento ile  birbirine bağlanan tabakalı kıyı çökellerinin plaj ve kumul kumları (veya diğer örtü birimleri) altında  kalan kısımlarının ve bunların da örttüğü gömülü jeolojik yapı ve fosil topografyaların görüntülenmesi  EÖT tekniğinin kıyı jeolojisi ve paleo-coğrafyası araştırmalarına verdiği önemli katkılar arasındadır.   Bu çalışmada Karadeniz (Şile, Karaburun, Kıyıköy) ve Ege Denizi (Bozcaada) kıyılarında gerçekleştirilen  EÖT uygulamalardan elde edilen bulgular sunulmuştur. Geç Pleyistosen’den Geç Holosen’e kadar farklı  jeolojik evrelerde çökelen ve çimentolanan bu fosil kıyı istiflerinin yüzey altı geometrileri, dokunak  ilişkileri ve depolanma özellikleri oluştukları dönemin deniz seviyesi değişimleri ve paleo-rüzgar, akıntı  dinamiklerinin daha iyi anlaşılması açısından önemli ipuçları sunmaktadır. Sunulan arazi öneklerinden  elde edilen EÖT görüntüleri, çalışılan tabakaların derindeki (örtülü) kısımlarının çökelme ortamının  anlaşılmasına katkı koyduğunu göstermektedir. 
Keywords : Deniz seviyesi değişimleri, EÖT, kıyı çökelleri, paleo-coğrafya