Doğrultu Atımlı Fay Sistemlerindeki Traverten Oluşumlarının Jeolojik, Tektonik, Jeokimyasal ve Jeokronolojik Özelliklerine Sivrice (Elazığ) Güneybatısı’ndan Bir Örnek

Authors : Serap Çolak Erol

Pages : 341-356

Doi:10.25288/tjb.298082

View : 15 | Download : 5

Publication Date : 2016-08-01

Article Type : Research

Abstract :Türkiye’nin en önemli ikinci neotektonik yapısı olan sol yanal doğrultu atımlı Doğu Anadolu Fay Sistemi’nin önemli zonlarından biri olan Sivrice Fay Zonu üzerinde ve Sivrice İlçesi’nin (Elazığ) 20 km GB’sında yer alan traverten yüzleği, güney-güneydoğuya bakan duraysız bir yamaç üzerinde, yamaç topoğrafyasına uyumlu olarak depolanmıştır. Traverten yüzleğinin üzerinde yer aldığı Orta Eosen yaşlı Maden Grubu, esas olarak volkanik ara katkılı çamurtaşları ile andezit, bazalt ve bunları kesen diyabaz dayklarından oluşur. Traverten oluşumunda ana kaya rolü üstlenen Pütürge Metamorfitleri ise Sivrice çevresindeki yüzleklerinde, kalkşist ve mermerlerle temsil edilir. Pütürge Metamorfitleri’nin litolojisi ve sol yanal doğrultu atımlı Sivrice Fay Zonu’nun oluşturduğu kırıklı yapı, akışkan dolaşımında ve dolayısıyla travertenlerin oluşumunda önemli rol oynamıştır. Traverten yüzleği, normal bileşenli sol yanal doğrultu atımlı faylar boyunca, fayların ve ana kayanın oluşturduğu uygun koşullarda yüzeye kadar çıkan sular tarafından fay önünde çökeltildiğinden, travertenlerin morfolojik sınıflamasına göre ‘fay önü traverteni’ olarak değerlendirilmiştir. Traverten örneklerinin element oranları, Ca: 378216-385220 ppm, Mg: 5428-8021 ppm, Sr: 2133-6046 ppm mertebesindedir. δ13 C değerleri, +3,5 ile +6,7 (‰ PDB), δO değerleri ise -8.1 ile -9.6 (‰ PDB) arasındadır. Bu jeokimyasal verilere göre incelenen travertenler, termojen kökenlidir. Travertenlerden elde edilen U-Th yaş verilerine göre, traverten sahasında günümüzden en azından 30.86 ± 0.49 önce traverten çökelimi başlamıştır.
Keywords : Doğu Anadolu Fay Sistemi, fay önü traverteni, U-Th yaşlandırması