A STATISTICAL AND EXPERIMENTAL INVESTIGATION ON PRODUCT DESIGN FOR COPOLYMER BASED MULTICHANNEL POLYESTER DRAW TEXTURED YARNS

Authors : Işık I. Ilbay, Nihat Çelik

Pages : 291-298

View : 19 | Download : 11

Publication Date : 2009-12-01

Article Type : Other

Abstract :Eriyikten lif çekimi ile üretilen polyester iplikler, her yıl tekstil dünyasındaki hacmini artırmaktadır. Özel ürün piyasası için modifiye kesitli ve iyonik boyanabilirliğe sahip kopolyesterler daha iyi tuşe, katyonik boyanabilirliğin getirdiği daha iyi renk haslıkları ve multi kanallı kesitin sağladığı daha yüksek yüzey sayesinde nem transferi avantajlarını sağlamaktadırlar. Öte yandan, eriyikten lif çekimi koheziv enerji yoğunluğu ile doğru orantılı olarak artmaktadır. Tam tersine, polimerde bulunan, örneğin katyonik boyanabilirlik (cat dye) için kullanılan sülfoizoftalik asit gibi herhangi bir katkı maddesi koheziv enerji yoğunluğunu düşürmekte ve bu da lif çekimini; tabiatıyla filamentin üretilebilirliğini düşürmektedir. Kohesiv enerji yoğunluğuna ek olarak, multikanallı modifiye kesit, filamentin mukavemet özelliklerini negatif yönde etkilemektedir. Dolayısıyla bu çalışmanın amacı; tekstüre prosesinde istatistiksel ve deneysel çalışmalar yapılarak, özel ürün piyasası için yüksek marjine sahip ticari olarak kabul edilebilir katyonik boyanabilir multikanallı tekstüre iplik tasarımını yapmaktır. Bu hedefe ulaşmak için DOE (Design of Experiments, Deney Tasarımı) ve Tepki Yüzeyi Metodolojisi (Response Surface Method) kullanılmıştır. Deney Tasarımı ve Tepki Yüzeyi Metodolojisi; araştırmacılar için uygulama zorluğu nedeniyle Endüstri Mühendisliği ve İstatistik biliminde genelde teoride kalmış olup, Tekstil Mühendisliği’nde ise uygulamalı araştırması yok denecek kadar azdır. Bu araştırmanın ana hedefi, tekstilde katma değeri yüksek ürün tasarımlarında Tepki Yüzeyi Metodolojisinin uygulanarak bilimsel ve optimal çözüme daha kısa sürede ulaşılmasını sağlamak ve gelecek çalışmalara ışık tutmaktır. Çalışmalar Advansa SASA Polyester Sanayi A.Ş. Adana, ARGE Merkezi’nde gerçekleştirilmiştir
Keywords : Deney tasarımı, Tepki yüzeyi metodolojisi, Polyester, Tekstüre, İplik