XII.-XIII. YÜZYILDA AHLAT’IN COĞRAFÎ VE SİYASÎ SINIRLARI

Authors : Emin Dalmiş

Pages : 83-100

Doi:10.55773/tda.1068704

View : 15 | Download : 7

Publication Date : 2022-06-20

Article Type : Research

Abstract :Doğu Anadolu Bölgesi’nde yer alan Ahlat, bulunduğu coğrafî konum itibariyle dağlık ve zorlu bir iklime sahip olmasına rağmen tarihin eski dönemlerinden itibaren ulaşım yollarının kavşağında bulunması gibi etkenlerden dolayı stratejik önem arz etmiştir. Şehrin kurucuları olarak bilinen Urartuların ardından Ahlat, birçok devlet ve kavim tarafından sürekli yerleşim alanı olarak kullanılmıştır. Şüphesiz Ahlat’ın coğrafî konumu sahip olduğu bereketli topraklar ve bol miktarda su kaynaklarının olması bundaki önemli nedenlerdendir. Şehir, Türklerin Anadolu’ya giriş kapısı olması bakımından da çok önemli bir yere sahiptir. XII. yüzyılda Sökmenli (Ahlatşahlar) beyliğinin başkenti olan Ahlat, siyasî ve ticarî bakımdan en müreffeh olduğu devirdir. Bu beyliğin bir asırdan uzun süren hâkimiyeti sırasında Ahlat’ın siyasî sınırlarının bir ülke derecesinde genişlemiş olması son derece dikkat çekicidir. Uzun süren taht kavgaları ve tecrübeli devlet adamlarının idare edemediği Sökmenli hanedanlığına Eyyûbîlerin doğu kolu son vermiştir. Eyyûbîler de şehrin siyasî sınırlarını çok geniş bir alana ulaştırmışlardır. Bu çalışmada Ahlat’ın Ortaçağ’da coğrafî konumunun stratejik önemine dikkat çekilerek, siyasî sınırları harita üzerinde gösterilecektir. Ayrıca XII.-XIII. yüzyılda Ahlat’a bağlı şehir, belde ve kale gibi başka yerleşim yerleri Ortaçağ kaynaklarının işaret ettiği doğrultuda haritada belirtilecektir.
Keywords : Ortaçağ, Ahlat, Şehir, Sökmenli, Eyyûbî