KERKÜK’TEN ANADOLU’YA TÜRKÜLERDE KUŞLAR VE ÇİÇEKLER

Authors : Gülşah Andim, Feyzan Göher Vural

Pages : 179-198

View : 11 | Download : 9

Publication Date : 2020-10-31

Article Type : Other

Abstract :Türk dünyasının farklı bölgelerinde sarın, tahpah, toyuk gibi isimlerle anılan halk ezgileri, Anadolu’da Türk’e ait anlamını içeren "türkü” kelimesi ile karşılanır. Türküler binlerce yıldır Türk insanı ile birlikte gelişmiş ve değişmiş; tüm duyguların, durum ve olguların dili olmuşlardır. Düğünlerde, savaşlarda ve hatta ölümde yaşanan duygular, tarih içinde cereyan eden olaylar, türkülerle nesilden nesile aktarılmıştır. Melodik ve ritmik yapıları kadar bilhassa sözleri ile türküler, pek çok bilim dalı için eşsiz veri hazinesi niteliğindedir. Türkülerde kullanılan kelimeler, çoğu kez rastgele olmayan, özel anlamlar barındıran, kimi zamansa yan anlamlara sahip sözcüklerdir. Göstergebilimsel açıdan yan anlama sahip kelimelerin incelenmesi, toplumun değer verdiği hususların keşfi açısından önemlidir. Bu çalışmada türkülerde düz ve yan anlamsal boyutları ile büyük bir yere sahip olan kuş ve çiçek isimleri incelenmiştir. Anadolu türküleri ile büyük yakınlık gösterene ve Misak-ı Milli sınırlarımız içinde yer alan Kerkük türküleri de inceleme kapsamına dahil edilerek toplamda, tesadüfi örnekleme yöntemi ile seçilmiş 3400 türküde yer alan kuş ve çiçek isimleri, kullanılma alanları, varsa taşıdıkları yan anlam, tekrar sıklığı gibi açılardan incelenmiştir. Genel türkü külliyatı hakkında bilgi vermesi amacıyla örnekleme dahil olan türkülerin ses alanı, makam dizisi, ölçü anahtarları da tespit edilerek, tablolaştırılmıştır.
Keywords : Türkü analizi, Çiçek, Kuş, Motif, Kültürel Müzikoloji